English
Русский
Təsis konfransi uğurlu oldu
Türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının zirvə toplantısında qəbul edilən həmin qərara əsasən 2013-cü ilin mart ayının 28-29-da İstanbul Universitetinin Avrasya İnstitutunda bu məsələyə həsr olunmuş ilk təsis konfransı keçirilmişdir. Təsis konfransında Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan və Qırğızıstan Respublikaları universitetlərinin nümayəndələri iştirak ediblər.
Təsis konfransında ölkəmizi Azərbaycan Tibb Universitetinin rektoru, Milli Məclisin deputatı akademik Əhliman Əmiraslanov, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin rektoru, Milli Məclisin deputatı professor Gülçöhrə Məmmədova, Bakı Dövlət Universitetinin prorektoru professor Sani Hacıyev təmsil edirdilər.
Konfransda həmçinin Türkiyə universitetlərindən İstanbul Universiteti, Ege Universiteti və Atatürk Universitetinin, Qazaxıstan universitetlərindən Al-Farabi Kazak Milli Universiteti, L.N.Gumilyov Avrasya Dövlət Universiteti, Nazarbayev Universiteti, Ahmet Yesevi Uluslararası Kazak Türk Universitetinin, eləcə də Qırğızistan universitetlərindən Yusuf Balasaguni Qırğız Milli Universiteti, Hüseyn Karasayev Bişkek Beşeri Bilimler Universiteti, Uluslararası Qırğızıstan Universiteti və Qırğızıstan Türkiye Manas Universitetinin nümayəndələri iştirak edirdilər.
Toplantının əsas mövzusunu Birliyin məqsədinə aid olan məsələlərdən çalışma prinsipləri, iş birliyinin idarə olunması və eyni zamanda akademik işçi və tələbə personalının mübadiləsi, ortaq təhsil və elmi proqramların, diplomların tanınması, ortaq kredit mübadilə sistemi və təqaüdlər kimi məsələlər təşkil etmişdir. Bu məsələlərin Birlik tərəfindən həyata keçirilməsi artıq gerçəkləşdirilir.
«Türkdilli ölkələrin Universitetlərarası Birliyinin» bu toplantısında dəyərli rektorların çıxışları diqqətlə dinlənilmişdir.
Universitetlər Birliyinin birinci hazırlıq toplantısının gündəliyinə aşağıdakılar daxil edilmişdi:
1. Birliyin qarşısına qoyduğu məqsəd
2. Birliyin iş prinsiplərinin təyini
3. Birliyin məqsədinin müəyyən edilməsi
4. Birliyin əsas məqsəd və məramı;
- Müəllim-tələbə mübadiləsi
- Təhsil proqramlarının uyğunlaşdırılması
- Diplomların ekvivalentliyi
- Ortaq kredit sisteminə keçid
- Təqaüd
- təklif ediləcək digər mövzular
5. Əməkdaşlığın metodlarının təyini
6. Maliyyə aspektlərinin təyini
7. Milli və beynəlxalq öhdəliklərin müqayisəsi, onların gündəlik nəşrlərinin həyata keçirilməsi və uyğunluğu üzərində işləmək.
8. İşçi plan və əmək fəaliyyəti üzərində razılaşma
Daha sonra görüləcək işlər barədə geniş müzakirələr aparılmış konkret tədbirlər planı hazırlanmışdır. Tədbirin əsas ana xəttini təşkil edən təhsilin bütün sahələrinin yaxşılaşdırılması, qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi məsələləri ön plana çəkilmişdir. Axırda qarşılıqlı müqavilə imzalanmışdır.
Türkdilli ölkələrin Universitetlərarası Birliyinin baş katibi cənab Halil Akıncı tərəfindən hazırlanmış protokolun müddəaları əlavə olunur.
Bu məsələ ilə əlaqədar ikinci konfransa Azərbaycan Tibb Universitetinin ev sahibliyi edəcəyi qərara alınmışdır.
Türkiyədən kənar Türk Universitetlər Birliyi Hazırlıq İclasının
Qərar Protokolu
Türkiyədən kənar Türk Universitetlər Birliyi Hazırlıq Toplantısı 28-29 Mart 2013 tarixlərində İstanbulda İstanbul Universiteti ev sahibliyi ilə həyata keçirilmişdir
İştirakçılar:
Türkiyədən kənar Naxçıvan müqaviləsində ortaya qoyulan məqsəd və vəzifələrin təsdiqi,
Türk dövlətləri arasında ali təhsil sahəsində əməkdaşlığın artırılmasına olan ehtiyacı duyaraq bu ehtiyacı ödəmək:
Ölkələrin inkişafına insan sərmayəsinin əhəmiyyətli yer tutduğu və universitetlərin sahib olduğu biliklərin rolunu vurğulayaraq:
Türk dövlətlərinin ortaq məqsədlərini, yerli gözləmələrini, regional dəyişmə və qlobal uyğunlaşma müddətlərini nəzərə alaraq: 21 Oktyabr 2011 tarixində Almaatada keçirilən 1.Türkdilli ölkələrin sammiti və 23 avqust 2012 tarixində Bişkekdə keçirilən 2. Türk dilli sammiti Bəyannaməsi 10 avqust 2012-ci il tarixli 1.Türkdilli ölkələrin Təhsil Nazirləri Yığıncağında Türk Universitetlər Birliyi (bundan sonra Birlik adlandırılacaq) yaradılması haqqında alınan qərarlar istiqamətində:
Aşağıdakı məsələlər üzərində razılığa gəlmişlər:
1.Birlik Türkdilli Ölkələr arasında aşağıdakı razılaşmaları həyata keçiricəkdir: - Ortaq tarix, mədəniyyət. Bu ölkələr arasında əməkdaşlığın təmin edilməsi, çağdaş elmi səviyyəyə uyğun təhsil standartlarının uyğunlaşdırılması surətiylə ortaq şəxsiyyət şüurlu yüksək dəyərli yeni nəsillər yetişdirilməsi,
- İstifadəçi universitetlərdəki proqramların uyğunlaşdırılması,
- Ortaq kredit transfer sisteminin tətbiq olunması,
- Təhsil işçisi yetişdirmə proqramlarının təşviq edilməsi,
- Tələbə və müəllim mübadiləsi,
- Birliyin məqsədlərinin paylaşmasının həyata keçirilməsi üçün tələbə birliyinin yaradılması,
- İstifadəçi universitetlər bir-birlərinin diplomlarını tanımaları üçün uyğun zəminin yaradılması,
- Universitetlərin müəyyən sahələrdə sahib olduqları üstünlüklərdən faydalanılması,
- Tətbiq istiqamətli ortaq öyrətim və araşdırma proqramlarının və layihələrin icra edilməsi,
- İstifadəçi universitetlər arasında simpoziumlar, ali fəaliyyətlər, mədəniyyət, elm və idman sahələrində - yarışmalar təşkil edilməsi,
- Türk dünyasına istiqamətli işlər icra edən şagirdlərə xüsusi təqaüd təmin edilməsi,
- Ortaq tarix, mədəniyyət və ədəbiyyatımıza istiqamətli dərslərin bütün üzv ölkə universitetlərində verilməsi,
- Türk dünyasında ali işlər və layihələr haqqında elektron mühitdə məlumat mübadiləsi təmin edilməsi, bu çərçivədə universitetlərin icra etdikləri işlərlə bağlı internet saytı ünvanlarının Türkdilli ölkələrin internet saytından əlaqə verilməsi ilə bağlı katibliyə çatdırılması.
2. Haqqında danışılan məqsədlərin reallaşdırılması üçün aşağıdakı quruluş qurulacaq:
- Birlik, sədrliyin əsasnaməsinə görə tənzimlənəcək.
- İmkanlar daxilində dövr başçılığını apara biləcək olan universitet, könüllük əsasına görə, bir illiyinə tam əksəriyyətlə seçiləcəkdir
- Dövr başçısı universitet Birliyin illik yığıncağına ev sahibliyi edəcək və müəyyən bir mövzu üzrə ali bir simpozium keçirəcəkdir
- Birlik işlərindən məsul olmaq üzrə üzv universitetlər tərəfindən bir Rektor köməkçisi həyata keçirəcəkdir.
Bundan başqa, gündəlik Birlik işlərinə istiqamətli əlaqələndirməsini təmin etmək üçün bir təmas qrupu yaradılacaq. Haqqında danışılan qrupda iştirak etmək üzrə hər universitetdən bir nəfər işləri aparan Rektor köməkçisi təyin ediləcək, Rektor köməkçisinin adı və ünsiyyət məlumatları bu birliyin Katibliyinə 10 Aprel 2013 tarixinə qədər göndərilir.
- Türk birliyinin Katibliyi eyni zamanda Birlik Katibliyi vəzifəsini boynuna götürəcək. Birliyin katibi əməliyyatları dövr başçılığını üzərinə götürəcək universitet ilə koordinasiya çərçivəsində tənzimlənəcək
- istifadəçi universitetlər, Birliyin təşkilatı quruluş, iş və maliyyə əsaslarının yaradılmasına istiqamətli tam əksəriyyətlə qəbul ediləcək sənədləri hazırlayırlar.
- Tələbə və ali heyət dəyişməsinə istiqamətli şərtlər, Bolonya bənzəri beynəlxalq və milli proseslər nəzərə alaraq ayrıca məlumatlandırılacaqdır.
- Birliyin fəaliyyəti milli qanunlara, beynəlxalq razılaşmalara, çoxtərəfli tənzimləmələr ilə Birliyin əsas sənədlərinə və eyni zamanda Türkdilli ölkələrin Təhsil Nazirləri Yığıncağında alınacaq qərarlara uyğun olaraq həyata keçiriləcəkdir
3. Türk Universitetlər Birliyi çərçivəsində reallaşdırılacaq layihələr üçün aşağıdakı dörd əsas maliyyə mənbəyi üzərində dayanılmışdır:
- Universitetlərin öz maliyyə qaynaqları,
- Mövcud milli və beynəlxalq universitetlər əməkdaşlıq proqramlarından layihə əsasında alına biləcək fondlar,
- Bişkek sammitində qurulması qərarlaşdırılan Türk Elmi Araşdırma Fondu
- Hökumət layihə əsasında təmin edilə biləcək əlavə qaynaqlar.
4. Birlik, zamana uyğun olaraq üzvlərin iştirakı genişləndirəcəkdir. Namizədlik müraciətləri, Türk birliyi Katibliyi nə səbəblə birliyə yazılı olaraq həyata keçirilir. Namizədlərin müraciətləri, universitetlərin mövzu ilə mövcud işləri nəzərə alınaraq qiymətləndiriləcək və üzvlüyə qəbullarında Birlik tərəfindən tam əksəriyyətlə qərar veriləcək
5. Birlik sessiyasının qərarları Türk dilli ölkələrin Təhsil Nazirləri Yığıncağında ələ alınacaq tətbiqə istiqamətli mövzular ehtiyac olduqda katiblik vasitəsilə dövlət başçıları Şurasına təqdim ediləcəkdir.
6. Atatürk Universiteti ilk dövr başçılığına seçilmişdir. Bu çərçivədə, Atatürk Universiteti Boloniya prosesi başda olmaq üzrə mövcud milli və millətlər arasında universitetlər əməkdaşlıq proqramlarını araşdıraraq Türk Universitetlər Birliyi üçün 1 May 2013 tarixinə qədər bir iş birlik layihəsini təşkil edəcəkdir. Digər qurucu üzv universitetlər, hazırlıq müddətində Atatürk Universitetinə dəstək təmin edirlər. Tərəflər, haqqında danışılan şablona bağlı fikirlərini 15 May 2013 tarixinə qədər Atatürk Universitetinə və Katibliyi ilə əlaqəli olacaqlar. Katiblik bütün görüşlərin nəticələrini yazıb bir tam qərar mətni yazacaqdır. Haqqında danışılan mətn 29 May 2013 tarixində Yusuf Balasaguni Qırğız Milli Universitetində keçiriləcək Türk Universitetlər Birliyinin İkinci Hazırlıq Yığıncağında müzakirə olunacaqdır.
Bu sənədin, iştirakçıları arasında razılaşdırılmış məsələlərin məzmununu doğru şəkildə əks etdirdiyi təsdiq olunacaqdır.
Halil Akıncı
Türkdilli Ölkələrin Universitetlərarası Birliyinin Baş Katibi