Farmakologiya kafedrası 1920-ci ilin aprel ayında Bakı Dövlət Universitetinin (BDU) tibb fakultəsi nəzdində yaradılmışdır. 1930-cu ildə BDU-nun tibb fakultəsinin bazasında müstəqil Azərbaycan Tibb İnstitutu (ATİ) yaradıldıqdan sonra, farmakologiya kafedrası bu institutun tərkibində fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. ATİ universitet statusu aldıqdan sonra, farmakologiya kafedrası Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) tərkibində fəaliyyət göstərir.
1920-1929-cu illərdə farmakologiya kafedrasına professor P.Y.Rostovsev rəhbərlik etmişdir. Akademik İ.P.Pavlovun tələbələrindən biri olan P.Y.Rostovsevin Azərbaycanda farmakologiya elminin inkişafı və fənnin elmi əsaslarla tədrisi istiqamətində böyük xidmətləri olmuşdur. Onun fəaliyyətinin nəticəsi olaraq həmin illərdə «Eksperimental farmakologiyadan rəhbərlik» və «Həkimlik resepturasının öyrənilməsinə rəhbərlik» kimi qiymətli dərs vəsaitləri hazırlanmışdır. Kafedrada dərman maddələrinin təsir mexanizmlərinin öyrənilməsi, xüsusən, dərmanların İ.P.Pavlov təliminə əsaslanan reflektoru təsir mexanizmlərinin tədqiqi istiqamətində qiymətli eksperimental tədqiqat işləri aparılmışdır.
1929-cu ildə farmakologiya kafedrasına müdir seçilən professor A.M.Çernikov kafedraya 1940-cı ilə qədər rəhbərlik etmişdir. Akademik İ.P.Pavlov məktəbinin ənənələrini davam etdirən A.M.Çernikov kafedrada eksperimental laboratoriya yaratmış, farmakologiyanın müxtəlif problemlərinə həsr edilmiş «Farmakologiyada reaktivlik problemi», «Allergik reaksiyalarının mexanizmi» və s. kimi qiymətli tədqiqat işləri aparmışdır. Nəzəriyyə ilə praktikanı əlaqələndirməyə çalışan alimin «Neft və neft məhsullarının insan orqanizminə zərərli təsiri» mövzusunda yerinə yetirdiyi elmi-tədqiqat işlərinin, neft ölkəsi olan Azərbaycan üçün müstəsna əhəmiyyəti xüsusilə qeyd olunmalıdır. Ölkəmizin zəngin dərman bitki florasının farmakoloji aspektlərinin öyrənilməsinin ilk təşəbbüskarlarından biri də professor A.M.Çernikov olmuşdur. Onun rəhbərliyi altında Azərbaycanda bitən bəzi dərman bitkilərinin, xüsusən, alkoloid, qlikozid və s. bioloji aktiv komponentlərinin eksperimental-farmakoloji tədqiqi aparılmışdır. Professor A.M.Çernikov farmakologiya fənninin tədrisi prosesinin yaxşılaşdırılması, müəllimlərin peşə hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsi istiqamətində də xeyli işlər görmüşdür. Onun rəhbərliyi altında 3 doktorluq (Ə.M.Əliyev, Q.X. Sərkisov, F.K.Kovşar) və 2 namizədlik dissertasiyası (H.B.Allahverdibəyov, P.A.Yüzbaşinskaya) yerinə yetirilmişdir. Professor A.M.Çernikovun rəhbərliyi altında «Eksperimental nefrit və onun müalicəsi» mövzusunda doktorluq dissertasiyası yerinə yetirib, onu 1937-ci ildə böyük müvəffəqiyyətlə müdafiə edən ilk azərbaycanlı alim sonralar məşhur partiya və dövlət xadimi kimi şöhrət tapan Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyev olmuşdur. Eksperimental hissəsi bütünlüklə farmakologiya kafedrasında (1932-1934-cü illərdə) klinik hissəsi isə Moskvada yerinə yetirilən bu əsər öz elmi və praktik dəyərinə görə Ümumittifaq Gənc Alimlər müsabiqəsində SSRİ Elmlər Akademiyasının və ÜİLKGİ Mərkəzi Komitəsinin mükafatına layiq görülmüş, 1938-ci ildə isə SSRİ Ali Attestasiya
Komissiyasının qərarı ilə ilin təbabət elmləri sahəsində müdafiə olunan ən yaxşı doktorluq dissertasiyası hesab edilmişdir.
1940-cı ildən 1969-cu ilə qədər farmakologiya kafedrasına t.e.n., professor Həmidbəy Allahverdibəyov rəhbərlik etmişdir. Səmimi və yüksək insani keyfiyyətlərə malik böyük alim olan professor H.B.Allahverdibəyovun adı kafedranın tarixinə həm də onun ilk azərbaycanlı müdiri kimi daxil olmuşdur. Professor H.B.Allahverdibəyovun kafedraya rəhbərlik etdiyi 30 ilə yaxın bir dövrdə farmakologiya elmi və tədrisinin inkişafı H.B.Allahverdibəyov istiqamətində çox böyük işlər görülmüşdür. Azərbaycanın zəngin dərman bitki florasının öyrənilməsi üçün onun rəhbərliyi altında ölkənin Quba-Qusar-Xaçmaz-Altağac zonalarına və Muğan düzünə elmi ekspedisiyalar təşkil olunmuş Naftalan neftinin, Azərbaycanın mineral sularının və Masazır palçığının müalicəvi təsirinin öyrənilməsi istiqamətində maraqlı farmakoloji tədqiqatlar aparılmışdır. Təkcə onu qeyd etmək kifayətdir ki, professor H.B.Allahverdibəyovun farmakologiya kafedrasına rəhbərlik etdiyi dövrlərdə respublikanın dərman xammalının elmi tədqiqinin nəticəsi olaraq 365 elmi məqalə hazırlanaraq çap olunmuşdur.
1968-ci ildə farmakologiya kafedrasının bazası əsasında müalicə-profilaktika və stomatologiya fakultəsinin tələbələri üçün «Farmakologiya»; pediatriya, sanitariya-gigiyena və əczaçılıq fakultəsinin tələbələri üçün «Farmakologiya və toksikoloji kimya» adlı eyni profilli iki kafedra yaradıldı.
Müalicə-profilaktika və stomatologiya fakultəsinin «Farmakologiya» kafedrasına 1970-1979-cu illərdə t.e.d., professor S.N.Bağırov, 1979-1983-cü illərdə, t.e.d., professor R.Ə.Abdullayev rəhbərlik etmişdir.
Professor Səttar Bağırovun elmi tədqiqatları, əsasən, respublikanın təbii dərman vasitələrinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir. O, müxtəliif eksperimental farmakoloji müayinə metodlarından istifadə etməklə, Turşsuyun və Naftalan neftinin orqanizmə göstərdiyi təsirləri geniş tədqiq etmiş və onların yüksək müalicəvi xüsusiyyətlərə malik olduğunu müəyyənləşdirmişdir. Professor S.N.Bağırovun hormonal preparatların farmakoloji aspektlərinin öyrənilməsi istiqamətində apardığı elmi tədqiqatlar da öz dövrü üçün böyük maraq kəsb edirdi. Farmakologiyanın tədrisi prosesinin daima yaxşılaşdırılması və müəllimlərin peşə hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsinə çalışan professor S.N.Bağırov, həm də tələbələrə qarşı doğma və səmimi münasibəti və yüksək pedaqoji keyfiyyətlərilə seçilirdi.
Professor R.Ə.Abdullayevin elmi tədqiqatları, əsasən, müxtəlif dərman bitkilərinin sidikqovucu təsirinin öyrənilməsi və sulfonamid diuretiklərinin koronar qan dövranına göstərdiyi təsirin tədqiqinə həsr edilmişdir. O, kafedraya rəhbərlik etdiyi dövrlərdə daha çox müəllimlərin peşə hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsi və elmi-tədqiqat işlərinin aparılmasına xüsusi diqqət yetirirdi. Bu dövrlərdə əczaçılıq sahəsində tədqiqatlar aparan yeddi dissertant öz elm-tədqiqat işlərinin eksperimental farmakoloji bölməsini professor R.Ə.Abdullayevin rəhbərliyi altında yerinə yetirmişdirlər.
Professor R.Ə.Abdullayev həm də institutun ictimai işlərində fəal iştirak etmişdir. O, bir müddət müalicə-profilaktika fakultəsinin dekan müavini, sonra isə stomatologiya fakultəsinin dekanı vəzifələrində işləmişdir. «Farmakologiyadan praktik məşğələlərə rəhbərlik» adlı iki hissədən ibarət dərs vəsaiti yazmışdır.
Pediatriya, sanitariya-gigiyena və əczaçılıq fakultəsinin «Farmakologiya və toksikoloji kimya kafedrasına» 1968- 1983-cü illərdə ə.e.x., t.e.d., professor D.Y. Hüseynov rəhbərlik etmişdir. 1983-cü ildə bu kafedra müalicə-profilaktika və stomatologiya fakultəsinin «Farmakologiya» kafedrası ilə birləşdirilmiş və yenidən vahid kafedra- «Farmakologiya» kafedrası adı altında fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Ona 1991-ci ilə qədər ə.e.x., professor D.Y. Hüseynov rəhbərlik etmişdir. Farmakologiya kafedrasına 23 il rəhbərlik edən professor D.Y.Hüseynovun respublikamızda farmakologiya elminin inkişafı və fənnin tədrisi prosesinin yaxşılaşdırılması istiqamətində müstəsna xidmətləri olmuşdur. Onun keçmiş SSRİ-nin müxtəlif farmakoloqlar məktəbinin aparıcı nümayəndələrilə yaratdığı səmimi dostluq və qarşılıqlı yaradıcı elmi əməkdaşlığın nəticəsi olaraq, bu müddət ərzində kafedrada farmakologiya elminin müxtəlif sahələri üzrə xeyli sayda aparıcı mütəxəssis- farmakoloqlar nəsli yetişmişdir. Professor D.Y.Hüseynovun rəhbərliyi altında 15 namizədlik və 1 doktorluq dissertasiyası yerinə yetirilmişdir. Onun tələbələri arasında sonralar elmlər doktoru dərəcəsinə yüksəlmiş daha üç nəfərin nail olduqları elmi uğurların əsası da professor D.Y.Hüseynov tərəfindən qoyulmuşdur. ATİ-nin ictimai həyatında daima yaxından iştirak edən professor D.Y.Hüseynov 1966-1968-ci illərdə əczaçılıq fakultəsinin dekanı olmuşdur. Elmi tədqiqatları əsasən ölkəmizin zəngin dərman bitki florasının öyrənilməsinə həsr etmiş professor D.Y.Hüseynov 180 elmi məqalənin, o cümlədən, 5 dərslik, 4 dərs vəsaiti, 6 monoqrafiya, 3 tədris-metodik vəsait, farmakologiyadan 2 məlumat kitabı, tibb terminləri lüğəti və bir neçə elmi-pubilistik kitabın müəllifi olmuşdur.
1991-1993-cü illərdə farmakologiya kafedrasına b.e.d., professor Z.C.İsmayılova rəhbərlik etmişdir. O, 1964-cü ildə Sankt-Peterburq Kimya-Əczaçılıq İnstitutunu bitirmiş, 1967-ci ildə namizədlik, 1991-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Azərbaycanda elmlər doktoru, professor dərəcəsinə yüksəlmiş ilk qadın farmakoloqdur. Kafedraya rəhbərlik etdiyi dövrlərdə, xüsusən, gənc və perspektivli kadrların pedaqoji işə cəlb olunması, yüksək ixtisaslı lektorların hazırlanması istiqamətində yaddaqalan xidmətləri olmuşdur. Daima farmakologiya fənninin tədrisi prosesinin yaxşılaşdırılması, kafedrada aparılan elmi-tədqiqatların praktika ilə əlaqələndirilməsinə çalışan professor Z.C.İsmayılova, farmakologiya elminin müxtəlif problemlərinə həsr edilmiş 120-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir. Apardığı uğurlu elmi-tədqiqatların nəticəsi olaraq 5 müəlliflik şəhadətnaməsi almışdır. Hazırda kafedrada professor vəzifəsində işləyən Z.C.İsmayılova, əsasən, pedaqoji fəaliyyətlə məşğuldur. Onun bilik və zəngin təcrübəsindən gənc farmakoloqların hazırlanması, müəllimlərin peşə hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsində geniş istifadə olunur.
1995-2000-ci illərdə farmakologiya kafedrasına professor M.N.Əliyev rəhbərlik etmişdir. 1969-cu ildə ATİ-ni bitirən M.Əliyev SSRİ TEA-nın Eksperimental Endokrinologiya və Hormonların Kimyası İnstitutuna məqsədli aspiranturaya göndərilmişdir. O, bu institutda 1973-cü ildə «Eksperimental tireoid toksikozu zamanı onurğa beyinin reflektor fəaliyyətinin supraspinal tənziminin pozulması» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. «Quyruqlu nüvənin neyropatoloji sindromlarının modelləşdirilməsi və onun eksperimental terapiyası» mövzusunda doktorluq dissertasiyasını SSRİ TEA-nın Ümumi Patologiya institutunda professor Q.N.Krıjanovskinin rəhbərliyi altında yerinə yetirmişdir. Doktorluq dissertasiyasını 1982-ci ildə müdafiə edərək patofiziologiya ixtisası üzrə tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Patofiziologiya sahəsində uğurlu elmi tədqiqatlarının nəticəsi olaraq 1980-cı ildə Ümumittifaq Lenin komsomolu mükafatına layiq görülmüşdür.
1973-1986-ci illərdə ATİ-nin Mərkəzi Elmi Tədqiqat Laboratoriyasında kiçik elmi işçi, baş elmi işçi və patofiziologiya şöbəsinin müdiri vəzifələrində işləmiş 1984-cü ildə farmakologiya kafedrasında pedaqoji fəaliyyətə başlamış, 1986-cı ilə kafedranın professoru, 1995-ci ildə müdiri seçilmişdir. Kafedraya rəhbərlik etdiyi müddətdə fənnin tədrisinin yaxşılaşdırılması istiqamətində əyani vasitələrin alınması, dərs otaqlarının müasir tələblər səviyyəsində qurulması və aparılan elmi-tədqiqatların produktivliyinin yüksəldilməsi sahəsində xeyli işlər görmüşdür. Kafedrada perspektivli gənc pedoqoji kadrların hazırlanmasına xüsusi diqqət verən professor M.N.Əliyevin rəhbərliyi altında 2 doktorluq və 4 namizədlik dissertasiyası yerinə yetirilmişdir. O, 110 elmi məqalənin, 8 səmərələşdirici təklifin və 1 dərs vəsaitinin müəllifi olmuşdur.
2000-ci ildən kafedraya t.e.d., professor Musa Mehdi oğlu Qəniyev rəhbərlik edir. O, 1977-ci ildə ATİ-ni bitirmiş, 1977-1981-ci illərdə Şirvan şəhər xəstəxanasında həkim işləmiş, 1982-1985-ci illərdə farmakologiya kafedrasının aspirantı olmuşdur. 1985-ci ildə «Beyinin katexolaminergik və QAYT-ergik sistemlərinin psixostimulyator sidnokarbın (mezokarb) təsir mexanizmində rolu» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək, tibb elmləri namizədi, 1994-ci ildə isə, «Atipik neyroleptiklərin dofaminergik mexanizmlərinin öyrənilməsi: neyrofarmakoloji və neyrokimyəvi analizi» mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Aspirantura və doktorantura təhsilini Moskva şəhərində Rusiya Federasiyası TEA V.V.Zakusov adına Dövlət Müəssisəsi Elmi-Tədqiqat Farmakologiya İntsitutunda akademik K.S.Rayevskinin rəhbərliyi altında almışdır. Respublikada psixofarma-kologiya sahəsində 14.00.25 farma-kologiya ixtisası üzrə ilk tibb elmləri doktorudur.
Elmi tədqiqatları farmakologiyanın ən aktual problemlərindən birinə- psixoaktiv maddələrin (psi¬xomotor stimulyatorlar, neyroleptiklər və s.) təsir mexanizmlərinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir. 1984-cü ilədə SSRİ TEA Farmakologiya İnstitutu Gənc alimlər müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. Moskva, S.Peterburq, Ryazan, Volqoqrad, Novosibirsk, Daşkənd, Puşino, Karaqanda, Vaşinqton, Monreal, Surrix, Varşava və s. şəhərlərdə keçirilən çoxsaylı Beynəlxalq konfrans, simpozium və konqreslərin iştirakçısı olmuş və elmi mə'ruzələrlə çıxış etmişdir. ATU-nun ictimai həyatında fəal iştirak edən M.M.Qəniyev 1988-1992-ci illərdə əczaçılıq fakultəsində dekan müavini və fakultə dekanı olmuş, 1997-ci ildə Azərbaycan Tibb Universiteti farmakologiya kafedrasının professoru, 2000-ci ildə həmin kafedranın müdiri seçilmişdir. Onun kafedraya rəhbərliyi dövründə farmakologiya fənninin tədrisində əsaslı dəyişikliklər edilmişdir. Avropa tədris sisteminə inteqrasiya ilə əlaqədar olaraq, bu sistemin ən yeni nailiyyətlərini özündə əks etdirən yeni dərs proqramı hazırlanmış, kafedranın maddi-texniki bazası nəzərəçarpacaq dərəcədə yeniləşdirilmiş və müasirləşdirilmişdir. Tədris prosesinin müasir əyani vasitələrələ təchizatı yaxşılaşdırılmış, dərs otaqlarında tələbələrin normal işləməsi üçün ən yüksək şərait yaradılmışdır. Professor M.M.Qəniyevin fəaliyyətinin nəticəsi olaraq kafedranın tarixində ilk dəfə olaraq farmakologiyadan ən müasir tələblərə cavab verən iki hissəli fundamental dərslik hazırlanmışdır.
Gənc farmakoloqlar nəslinin yetişməsinə xüsusi fikir verən professor MM.Qəniyevin rəhbərliyi altında 2013-2016-cu illərdə 12 namizədlik və 1 doktorluq dissertasiyası yerinə yetirilərək, uğurla müdafiə edilmişdir.
O, 200-ə qədər elmi məqalənin, o cümlədən 11 dərslik, 9 dərs vəsaiti, 9 tədris-metodik vəsait və bir neçə patentin müəllifidir.
Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi və Azərbaycan Tibb Universitetinin fəxri fərmanları ilə təltif olunmuşdur.
2010-cı il sentyabr ayının 20-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin sərəncamı ılə "Əməkdar müəllim" fəxri adına layiq görülmüşdür.
Azərbaycanda farmakologiya elminin inkişafında yaddaqalan xidmətləri olan alimlərdən dos. P.A.Yüzbaşinskaya (1903-1985), dos. H.A. Abdullazadə (1915-1981) dos. R.B.Bağırov (1936-2003) və dos. K.T.Məmmədova (1944-2001) xüsusilə qeyd olunmalıdır.
Dos. P.A.Yüzbaşinskaya alimlik dərəcəsi almış ilk azərbaycanlı qadın farmakoloq idi. O, məşhur rus farmakoloqu akademik S.B.Aniçkovun tələbəsi olmuşdur. Səmimi insani keyfiyyətləri və tələbələrə qarşı doğma münasibəti ilə başqalarından seçilən dos. P.Yüzbaşinskaya elmi fəaliyyətini Azərbaycanın dərman bitkilərinin farmakologiyasının öyrənilməsinə həsr etmişdir.
Çox səmimi, mehriban, qayğıkeş insan və gözəl alim olan dos. H.A. Abdullazadə Sankt-Peterburq Kimya-Əczaçılıq institutunu bitirmişdir. O, toksikoloqiya sahəsində alimlik dərəcəsi almış ilk azərbaycanlı farmakoloq olmuşdur. Keçmiş SSRİ-də (Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı) zəhərli alkoloidlərin öyrənilməsində ATİ-nin farmakologiya kafedrası əsas baza müəssisələrindən biri sayılırdı. Həmin dövrlərdə zəhərli alkoloidlərin öyrənilməsi təkcə elmi deyil, həm də böyük dövlət əhəmiyyəti daşıyırdı. Bu istiqamətdə Azərbaycan farmakoloqlarının qazadığı böyük elmi uğurlar bilavasitə dos H.Abdullazadənin adı ilə bağlıdır. Onun koniin, skopolamin, solaktin, hiosiamin və s. kimi çox güclü zəhərləyici təsirə malik olan toksiki alkoloidlərin farmakoloji tədqiqi istiqamətində aldığı elmi nəticələr bu gün də öz elmi dəyərini saxlamaqdadır.
İxtisasca əczaçı olan dos. R.B.Bağırovun da əsas elmi tədqiqatları Azərbaycanın dərman bitkilərinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir. Onun ürək qlikozidlərinin tədqiqinə həsr etdiyi elmi araşdırmalarının nəticələri o dövrün tanınmış farmakoloqları tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilirdi. Yüksək təşkilatçılıq qabiliyyətilə seçilən dos. R.B.Bağırov pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı, müxtəlif dövrlərdə kafedrada qrup həmkarlar təşkilatının sədri, ilk partiya təşkilatının katibi və əczaçılıq fakultəsinin dekanı vəzifələrində işləmişdir.
Gənc həkim və əczaçı kadrların hazırlanmasında böyük xidmətləri olan dos. K.T.Məmmədovanın elmi tədqiqatlarının əsas hissəsi aminoqlikozid quruluşlu antibiotiklərin orqanizmin immun proseslərinə təsirinin öyrənilməsinə həsr olunmuşdur. Tələbələrə qayğısı və kafedra əməkdaşlarına qarşı doğma və isti münasibətilə xatırlanan dos. K.T.Məmmədova uzun illər kafedrada qrup həmkarlar təşkilatının sədri və fakultə həmkarlar təşkilatının biro üzvi olmuşdur.
Farmakologiya kafedrasında 24 professor-müəllim heyəti çalışır:
2 professor (t.e.d., M.M.Qəniyev, t.e.d. V.Y.Əsmətov);
10 dosent (t.ü.f.d. D.Ə.Həsənova, t.ü.f.d. A.N.Əliyev, t.ü.f.d. G.A.Hüseynova, t.ü.f.d. F.D.Abdulkərimova, b.ü.f.d. Xanım Aydın qızı, b.ü.f.d. K.M.Yaqubov, b.ü.f.d. E.A. Şadlinski, b.ü.f.d. S.M. Babayeva, ə.ü.f.d. S.H.Məhərrəmova, ə.ü.f.d. Ü.M.Məcidova);
6 baş müəllim (b.ü.f.d. Ş.M. Poluxova, t.ü.f.d. İ.A.Tahirov, ə.ü.f.d. G.N.Qasımova, t.ü.f.d. R.M. Abdullayeva, M.S. İsmayılova, N.T.Bayramov);
3 assistent (b.ü.f.d. E.M.Musayeva, t.ü.f.d. A.U.Kazımova, M.F.Heybətova);
1 baş laborant (A.R.Cəbrayılova)
Yarandığı ilk dövrlərdə farmakologiya kafedrasında elmi-tədqiqat işləri, əsasən, azərbaycanın bitki xammalının, təbii müalicə vasitələrinin və yüksək toksikliyə malik olan alkoloidli birləşmələrin və sintetik maddələrin öyrənilməsi.
Bu cəhətdən respublikamızın ərazisində bitən 300-dən artıq bitki növü tədqiq olunmuş və onlardan 26 bitki növünün tərkibində alkoloidli birləşmələrin olduğu müəyyən edilmişdir. Təbii müalicə vasitələrindən Naftalan nefti, İstisu və Turşsuyun orqanizmə göstərdiyi təsirlər öyrənilmiş və farmakoloji xüsusiyyətləri tədqiq olunmuşdur. Yüksək toksiki təsirə malik olan bir çox təbii və sintetik mənşəli birləşmələrin farmako-toksikoloji xüsusiyyətləri öyrənilmişdir.
Sonrakı illərdə kafedrada aparılan elmi-tədqiqatların əsas istiqaməti kardiotonik aktivliyə malik bitki mənşəli maddələrin, eləcə də sintetik neyro- və psixoaktiv birləşmələrin tədqiqi olmuşdur.
1980-ı illərdən başlıyaraq «Təbii və sintetik mənşəli bioloji fəal maddələrin alınması və öyrənilməsi» ümumi elmi istiqamət kimi qəbul olunmuşdur. Bu istiqamətdə kafedrada «Müxtəlif kimyəvi qruplara aid, neyrotrop aktivliyi, antioksidant və membranoprotektor xüsusiyyətləri ehtimal olunan təbii və sintetik birləşmələrin tədqiqi, antipsixotik maddələrin əlavə effektlərinin farmakoloji korreksiyası və eksperimental terapiyası metodlarının işlənib hazırlanması» mövzusunda elmi-tədqiqat işləri yerinə yetirilir.
Kafedrada aparılan elmi-tədqiqatların nəticələrinin farmakologiya elminə gətirdiyi yeniliklər içərisində aşağıdakılar xüsusilə qeyd olunmalıdır:
- Respublikmızın ərazisində bitən 300-dən artıq bitki növünün tədqiqi və onlardan 26 bitki növünün tərkibində alkaloidli birləşmələrin olduğunun müəyyən edilməsi.
- Azərbaycan Elmlər Akademiyası ET polimerlər institutunda alınmış və əsasını endogen nikotinamid təşkil edən preparat- nikomorfolinin neyrotrop və kardiotrop effektlərinin tədqiqi sahəsində alınan elmi nəticələr.
- Neyrotrop maddələr qrupunun psixomotor stimulyatorlar, antipsixotik maddələr və antioksidantlar kimi nümayəndələrinin təsir mexanizmlərinin tədqiqinin nəticələri.
a) psixostimulyatorların təsir mexanizmində beyinin katexolaminergik və aminturşu mediatorları sistemlərinin müqayisəli rolunun öyrənilməsi.
b) antipsixotik maddələrin tipik və atipik təsirli nümayəndələrinin təsir mexanizmində müxtəlif lokalizasiyalı dofamin reseptorlarının, aminturşu mediatorlarınıın, lipidlərin oksidləşmə-reduksiya proseslərinin rolunun öyrənilməsi və onların neyrokimyəvi autorequlyator dofaminergik proseslərə fərqli təsirlərinin müəyyən edilməsi.
c) Antioksidantlar qrupunun nümayəndəsi meksidolun klinikaya qədərki tədqiqatının nəticələri, eləcədə bu prepararın müxtəlif eksperimental vəziyyətlərin korreksiyasında potensial aktiv birləşmə olduğunun müəyyən edilməsi.
d) kalsium kanalı antaqonistlərinin neyrotrop fəallığa malik olmasının müəyyən edilməsi və onların antipsixotik maddələrin əlavə effektlərinin effektiv korrektoru olduğunu təstiqləyən eksperimental tədqiqatların nəticəsi.
Bu tədqiqatların nəticəsi olaraq 1920-2020-ci illərdə kafedrada 1400-dan artıq elmi məqalə çap olunmuş, 7 səmərələşdirici təklif verilmiş, 6 patent, 37 müəlliflik şəhadətnaməsi alınmışdır. 52 namizədlik və 14 doktorluq dissertasiyası müdafiə edilmişdir. (15 namizədlik və 1 doktorluq dissertasiyasının müdafiəsi son 10 ilə təsadüf edir).