STATIK BIOKIMYADAN PROQRAM 
Sadə zülalların biokimyəvi xarakteristikası
Aminturşuların müxtəlif prinsiplərə əsaslanan təsnifatı (radikalın xa­rakterinə görə, yan zəncirində ion yükünə görə, amin- və karboksil qrup­­larının sayına görə, bioloji roluna görə, radikalın polyarlığına görə).
Proteinogen və qeyri-proteinogen aminturşuların quruluşu (misal gös­tərmək), onların ümumi xa­rak­teristikası və metabolizmdə rolu.
Aminturşuların fiziki-kimyəvi xarakteristikası: stereoizomerliyi, optik fəallığı, həllolma və disso­sia­siyaetmə qabiliyyəti, mühitin pH-dan asılı olaraq aminturşuların  forması, aminturşuların titrləmə əy­riləri və izo­elek­trik nöqtəsi, onların orqanizm üçün əhəmiyyəti.
Aminturşularda amin- və karboksil qruplarının iştirakı ilə gedən reaksi­yalar (amin­sizləşmə, Senger, Edman, ninhidrin reaksiyaları,  amidləş­mə və dekarboksilləşmə reaksiyaları). Tripeptidi yazmaq  və adlandır­maq.
Zülalların kimyəvi tərkibi, orqanizmdə yayılması, funksiyalarına görə nümayəndələri. Bioloji mate­rial­lardan alınması (homogenizasiya, eks­traksiya, frak­siya­laşdırılma). Duzlaşdırma və bu prosesin məhlulun  ion qüvvəsindən asılılığı. Xro­ma­toqrafiya və elektroforez, növləri və prin­sipi.
Zülalların fiziki-kimyəvi xassələri: formaları, molekul kütləsi və təyini üsulları, həll­olma qabiliyyəti, Hofmeyster sırası, optik xassələri, amfo­terliyi,  izoelektrik nöqtəsi. De­na­turasiya - dena­tu­rasiyaedici amillərin təsir xüsusiyyətləri. Renaturasiya.
Struktur əlamətlərinə əsaslanan zülalların təsnifatı - onların xas­sələri, bioloji funksiyaları. Fibrilyar zülalların strukturunun əsas xüsu­siy­yət­ləri: funksiyalarına görə qrupları. Kol­lagen – yayılması, amin­turşu tər­kibi, molekulunun  möhkəmliyini  təmin edən rabi­tələr, kolla­genin pro­tomeri – tropokol­lagen. Keratin – yayılması, a- və b-keratin­lər, on­la­rın aminturşu tərkibi.
Zülal molekulunun struktur mütəşəkilliyinin səviyyələri, onların xü­su­siyyətləri. Birincili quruluşu, rabitə növləri. Zülal molekulunda amin­turşularının tərkibinin tətbiqi üçün istifadə edilən üsullar: hidroliz (növ­lə­ri, qüsurları), zəncirdə  N- və C-terminal aminturşuların və disulfid rabitələrinin təyini. 
İkincili quruluşun tipləri, onların formalaşmasının xüsusiyyətləri, rabitə növləri. Üçüncülü quruluşun fəza konfiqurasiyasını əmələ gətirən  ra­bi­tə növləri. Dördüncülü quruluş: oliqomerlərin  əmələ gəlməsində iştirak edən rabitələr. Dördüncülü quruluşlu zülallar (misallar).
Təbii peptidlər – mənşəyinə və təsir spesifikliyinə görə növləri, nüma­yəndələri; angiotenzin və ki­ninlərin mənbəyi, əmələ  gəlməsinin sxemi və iştirak edən fermentlər, əhəmiyyəti; qlutation, karno­zin, anserin – quruluşları, yayılması, əhəmiyyəti.
Sadə zülallar – təsnifatının prinsipi. Albuminlər və qlobulinlər,  pro­la­minlər və qlüte­lin­lər, protaminlər və histonlar. Skleroproteinlər,onla­rın təbiətdə yayılması,  aminturşu tər­kibi, xassələri, əhəmiyyəti.

Mürəkkəb zülallar və nuklein  turşularının  biokimyəvi xarakteristikası
Metallı proteinlər, nümayəndələri, zülali hissə ilə metalın arasında ra­bitə növü, yayılması, əhəmiyyəti. Metalloidli proteinlər. 
Fosfoproteinlər: nümayəndələri, yayılması, prostetik qrupun zülali hissə ilə rabitə növü. Fosforlaşma və defosforlaşma proseslərinin əhəmiyyəti.
Qlikoproteinlər və proteoqlikanlar: nümayəndələri, bioloji rolu, yayıl­ması, karbohidrat kompo­nen­tinin tərkibi və sayı (misallar), sial turşula­rının vacibliyi. Karbohidrat komponentini  zülali hissə  ilə birləşdirən ra­bitə növləri. Qan serumunda parçalanma məhsullarının - karbohidrat komponentləri­nin  təyininin prin­sipi və  diaqnostik əhə­miy­yəti (Hess üsulu).
Lipoproteinlər və proteolipidlər: fiziki-kimyəvi xassələri, yayılması, or­qanizmdə lokalizasiyası, zü­lal-lipid arasında rabitə növləri, apolipopro­teinlərin növləri. Qan plazmasında lipoproteinlərin fraksiyaları, onların struktur xüsusiyyətləri, sintezi və  funksiyaları.
Xromoproteinlər: təsnifatı, nümayəndələri. Flavoproteinlər, yayılması, mübadilədə rolu.
Hemproteinlər: nümayəndələri, bioloji rolu. Hemin quruluşu. Hemo­qlo­bin: dördüncülü quruluşun əmələ gəlməsi, heterogenliyi, kimyəvi xas­sələri, kooperativlik effekti. Bor effekti, allosterik tənzim­edicilər.
Hemoqlobinin formaları: oksihemoqlobin, karbhemo­qlobin, methemo­qlobin, karboksihe­moqlobin – onların struktur və funksional xüsusiy­yətləri.
Mioqlobin və hemproteinlərin digər nümayəndələri (katalaza, perok­si­daza, sitoxromlar).
Nukleoproteinlər: onların növləri, zülali hissə ilə nuklein turşuları ara­sında rabitə növləri, hüceyrədə yayılması.
Purin və pirimidin əsasları: onların laktam və laktim formaları. Minor formaları (misal göstərmək). Nuklein turşularının tərkibinə daxil ol­mayan azot əsasları.
Nuklein turşularının ümumi xarakteristikası, nukleozid və nukleotidlər (misal göstərmək), sin- və anti­konfiqurasiyası.
DNT-nin birincili quruluşunu əmələ gətirən rabitə növləri, birincili quruluşunun öyrənilməsində iştirak edən fermentlər. İkincili quruluşun formalaşmasında Çarqaff qaydalarının rolu.
DNT-nin üçüncülü quruluşu: nukleosomların əmələ gəlməsində iştirak edən zülallar. Xromatinin qu­ru­luşu.
RNT-nin  strukturunun əsas xüsusiyyətləri. DNT-dən fərqləndirən əla­mətləri. RNT-nin növləri. RNT-nin ikincili və üçüncülü quruluşlarının formalaşması. n-RNT-nin quruluşu: akseptor  sahə, anti­ko­don, "il­gək­lər" anlayışı.

Fermentlər  (enzimlər) 
Fermentlərin qeyri-üzvi katalizatorlardan fərqləri. Fer­ment­lə­rin kim­yə­vi təbiəti, aktiv  və allosterik  mərkəzləri. Sadə və mürəkkəb ferment­lər.
Kofermentlər və pros­tetik qruplar. Vitamin kofer­mentləri: onların qu­ruluşu və  mübadilədə iştirakı.
Tərkibində vitamin olmayan kofermentlər: nukleotid kofermentləri, me­tallı porfirinlər, metal­lı fer­ment­lərin qrupları, monosaxaridlərin fosforlu efirləri, qlutation, onların boloji rolu.
Profermentlər (zimogenlər), əmələ gəlməsi. Izo­fermentlər, onların  kim­­­­­­yəvi təbiəti və tibbdə diaqnos­tik əhəmiy­yəti (misal göstərmək).
Poliferment sistemləri: onların  mütəşəkkilliyinin  3 tipi (misal göstər­mək). Fermentlərin  hüceyrə or­qa­noidləri, orqan və toxumalarda lokali­zasiyası. Fermentlərin aktivlik vahidləri.
Fermentlərin nomenklaturası və təsnifatı. Fermentlərin əsas 6 sinifi, ya­rım­sinif­ləri və şifri
Fermentlərin təsir mexanizmi: aktivləşmə enerjisi, Mixaelis-Menten nə­zə­riyyəsi, Koşlend nəzəriy­yəsi - "induksiya edilən uyğunlaşma", ori­yen­tasiya, deformasiya effektləri. Turşu-qələvi, elektrofil, nuk­leofil, kovalent kataliz.
Reaksiyanın sürətinin substra­tın və fermentin qatılığından asılılığı. Mi­xaelis əmsalının - fermentlə substratın bir-birinə uyğuluğunun izahatı.
Fermentlərin əsas xassələri: spesifikliyinin növləri, termo­la­billiyi, mü­hitin pH-nın fermentlərin aktiv­liyinə təsiri.
Fermentlərin aktivatorları. Aktiv mərkəzə təsir edən aktivatorlar  - ko­faktorlar, sub­stratlar, metal ionları. Aktiv mərkəzdən kənar hissələrə  təsir edən  akti­vatorlar. Qeyri-aktiv  profer­mentlərin hissəvi proteoliz yo­lu ilə, sulfhidril qrupların mühafizə etmək yo­lu ilə, qeyri-aktiv fer­ment komplekslərinin dissosiasiya yolu ilə.
Fermentlərin inhibisiyasının əsas tipləri (dönər və dönməz). İnhibi­tor­ların növləri: rəqabət aparan, rə­qabət aparmayan və rəqibsiz (misal gös­tərmək), orqanizmə təsiri. Reaktivatorlar (misal göstərmək).
Maddələr mübadiləsinin tənzimində fermentlərin sintezinin və fəallı­ğının əhəmiyyəti. Fermentlərin miq­da­rının dəyişməsi: induksiya və repressiya. Bioloji membranlar vasitəsilə idarə edilməsi: kom­partmen­tasiya, "məkik mexanizmlər".
Fermentlərin fəallığının tənzimi: kütlələr təsiri qanunu, əks-əlaqə prin­si­pi (retro-inhi­bi­siya), pro­fer­ment­lərin fəal fermentlərə çevrilməsi, fer­mentlərin kimyəvi modifi­kasiyası, allosterik tənzim.
Fermentlərin tətbiqi: “Immobilizasiya  edilmiş fermentlər”, enzimopa­to­logiya. enzi­mote­ra­piya və enzim­diaqnos­tika

Vitaminlər 
Vitaminlərin biokimyəvi xarakteristikası: no­men­­klaturası (fizioloji təsirinə görə adı, latın qrafikası ilə işarələnməsi, kimyəvi adı), təs­nifatı (fiziki-kimyəvi xassələrinə, bioloji təsirinə görə), vitamerlər, rovi­tamin­lər, vita­min balansının dəyişiklikləri.
A vitamini: adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləri, vitamerləri, pro­vi­taminləri, biokimyəvi funk­siyaları, hipo- və hipervi­taminozu, təbii mənbələri.
D vitamini: adları, quru­lu­ş  xüsusiyyətləri, metabo­liz­mi, hidroksilləşmiş aktiv formaların əmələ gəlməsi və  biokimyəvi funksi­ya­ları, avi­ta­mi­no­zu, hipervitaminozu,  təbii mənbələri.
E vitamini: adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləti, vitamerləri, metabo­liz­mi, an­tioksidant  təsiri, avitaminozu,  təbii mənbələri.
K vitamini: adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləri, vitamerləri, me­tabo­liz­mi, bio­kim­yəvi funk­si­ya­ları, balansının pozulması,  təbii mənbələri.
B1 vitamini: adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləri, metabolizm; kofermentləri- quruluş xüsusiyyətləri (kokar­bok­silaza), maddələr mübadiləsində rolu, avitaminozu, təbii mənbələri.
B2 vitamini: adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləri, metabolizmi, kofer­ment­ formaları – FMN və FAD, onların sintezi, strukturu, bio­kimyəvi funk­siyaları, avita­mi­nozu, təbii mənbələri.
B3 vitamini (pantoten turşusu): adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləri, meta­bo­lizmi, kofermentləri, bio­kim­yəvi funksiyaları, çatışmazlığı, təbii mən­bələri.
PP vitamini (nikotin turşusu): adları, quru­lu­şu, metabolizmi, koferment­ləri – NAD+ və NADF+, onların biosintezi, strukturu, bio­­kim­yəvi funk­si­­yala­rı,çatışmazlığı, təbii mənbələri.
B6 vitamini:  adları, vitamerləri, quru­lu­şu, metaboliz­mi, kofermentləri – PALF və PAMF, onların strukturu, bio­­kim­­yəvi funk­si­ya­ları, avita­mi­nozu, təbii mənbələri.
Fol turşusu: adları, quru­lu­ş xüsusiyyətləri,  metaboliz­mi, kofer­ment­ləri, bio­­kim­yəvi funksiyaları, çatış­maz­lığı, təbii mənbələri.
B12 vitamini: adları, kimyəvi təbiəti, meta­bo­lizmi, ko­fermentləri, bio­kim­­yəvi funk­si­ya­ları, çatışmazlığı, səbəbləri və əlamətləri, təbii mən­bələri.
H vitamini (biotin): adları, quruluşu, metabolizmi, biokim­yəvi funk­­si­ya­ları, çatışmazlığı, avidin, təbii mənbələri.
C vitamini (askorbin turşusu): adları, quruluşu,  me­ta­bo­lizmi, biokim­yəvi funk­­si­ya­ları, avita­mi­nozu,  təbii mənbə­ləri.
P vitamini: adları, kimyəvi təbiəti, metabolizmi, bio­kim­­yəvi funksi­ya­ları, avita­mi­nozu,  təbii mənbələri.

Inozit, lipoy və orot turşuları: adları, quruluşları, meta­bolizmi, bio­kim­­yəvi funksiyaları,  təbiətdə ya­yıl­ması.
B15 vitamini, karnitin, paraaminbenzoy turşusu- adları, qurulu­şu, mü­badilədə rolu, ça­tış­maz­lı­ğı, təbii mən­bələri.
U və F vitaminləri, xo­lin, ubixinon: adları, quruluşu, biokim­yəvi funk­si­ya­ları, təbii mənbə­lə­ri.
Vitaminoterapiyanın növləri və onların müxtəlif xəstəliklərdə müalicəvi əhəmiyyəti. Vitaminlərin, kofermentlərin və antivitaminlərin tibbdə dər­man maddələri kimi istifadəsi.
 
Bioloji oksidləşmə 
Oksigenin istifadə yolları. Bioloji oksidləşmə və toxuma tənəffüsü. Bax və Palladin  nəzəriyyələri, müasir nəzəriyyə.
Tənəffüs zəncirinin funksiyası, strukturu, komponentlərinin re­doks-potensialına görə ardıcıl lokalizasiyası. Elektron və protonların  oksi­genə ötürülməsi (sxem).
Oksid­ləş­məklə fos­for­laşma. P/O əmsalı. Oksidləşməklə fosforlaşma pro­sesinin mexanizmini izah edən müasir nəzəriyyə (Mitçel nəzəriy­yə­si). Mito­xondrilərin daxili membranında proton potensialının yaranma mexanizmi, H+-ATF-sintaza və ADF-ATF-translokaza, onların struk­turu, lokalizasiyası və funksiyası.
Tənəffüs nəzarəti. Orqanizmdə istilik yaranma prosesinin tənzimedilmə  mexanizmi (əzələ titrəməsi, sər­bəst oksidləşmə, qonur piy toxuması). Ok­sidləşmə ilə fosforilləşmə arasındakı əlaqələri  pozan kimyəvi birləş­mələr. Hipoenergetik vəziyyətlər.
Oksigenaza reaksiyaları: mono- və dioksigenazalar. Mikrosomal oksid­ləş­­mə, mikrosomal zəncir və onun komponentləri, əhəmiyyəti. Sito­xrom P450, ekzogen və endogen substratların oksidləşməsində onun ro­lu.
Peroksidaza reaksiyaları, onların əhəmiyyəti. Sərbəstradikallı oksid­ləş­mə. Oksigenin aktiv formaları (superoksid anion, sərbəst hidroksil ra­dikal, sinqlet oksigen). Lipidlərin peroksidləşməsi. Malondial­de­hi­dinin, epoksidlərin, ketonların, lipoper­ok­sidlərin əmələ gəlməsi. Prooksi­dant­lar.
Antioksidantlar. Orqanizmin oksigenin toksik təsirindən müha­fizə edil­məsi mexanizmləri. Anti­oksi­dant təsirli fermentlər, vitaminlər və vita­minəbənzər mad­dələr.
 
Hormonlar 
Hormonların ümumi biokimyəvi xarakteristikası: nomen­klaturası ( kim­yəvi təbiətinə, reseptorların lokalizasiyasına görə təsnifatı).
Hormonların sintezinin və sekresiyasının tənzimedilmə me­xa­nizm­ləri, transhipofizar və parahipofizar, əks-əlaqə prinsipi, sinergizm, antaqo­nizm, permissiv təsirlər.
Hormonların təsirinin biokimyəvi mexa­nizmləri: reseptor­ların quruluşu, loka­li­zasiyası. Reseptorları hüceyrədaxili mühitdə olan hormonların təsir mexanizmi.
Adenilattsiklaza, qua­ni­lat­tsikla­za, kalsium-polifosfoinozit sistemi va­sitəsilə hormonların təsir mexanizmi.
Hormonların sintezi, sekresiyası, sirkulyasiyası, meta­bolizmi və eks­kre­siyası.
Endokrin sistemin fəaliyyətinin pozulmaları, onların sə­bəbləri və inki­şaf mexanizmi.
Hipotalamusun hormonları: somatoli­be­rin­, kortikoli­berin, tiro­liberin, pro­laktoliberin, qonadoliberin, me­­lanoliberin, melanosta­tin, somato­statin və prolaktostatin; on­ların kimyəvi təbiəti, təsiri və pozulmaları.
Hipofizin endokrin funksiyası. Adenohipofizin hormonları: soma­to­trop, pro­laktin, onların kimyəvi təbiəti, təsiri. Hipofizin endokrin fəa­liyyə­tinin pozul­maları ilə əlaqədar olan xəs­tə­liklər: pan­hipopituitarizm, so­ma­totrop hor­mon­larının hiper­- və hiposekre­siyası.
Hipofizin tirotrop, qonadotrop hormonları. POMK törəmələri: adre­nokortikotrop, me­lano­sit­stimul­yasiya­edici, lipotrop hormonları: onların kim­yəvi təbiəti, biokimyəvi təsiri, hiper­- və hiposekresiyası.
Neyrohipofizin hormonları: oksitosin və vazopressin, onların kimyəvi təbiəti, bio­loji təsiri. Vazopressin və oksi­tosin hormonlarının ­sekre­siya­sının  pozulmaları.
Epifizin hormonları. Melatonin, se­rotonin və adre­noqlomerulotropin: onların qu­ruluşu, bioloji  təsiri və pozulmaları ilə əlaqəli xəstəliklər. Ti­mus­da sintez edilən bioloji aktiv maddələr.
Tireoid hormonları: onların quruluşu, yodun daxil olması, bioloji təsi­ri, metabolizmi. Tiroid hormon­la­rının sekresiya­sının po­zul­maları.
Kalsium mübadiləsində iştirak edən hormonlar; parathor­mon və kalsi­tonin: kim­yə­vi təbiəti, bioloji təsiri. Sekresiyasının pato­lo­giyası: fibroz osteoxondrodistrofiya, tetaniya, spazmofiliya.
Mədəaltı vəzi hormonları – insulin; kim­yə­vi tə­biə­­ti, sekresiyasının tən­zimi,  karbohidrat, zülal, lipid mübadiləsinə bioloji təsiri. Insulinin sek­resiyasının pozul­ma­ları, şəkərli dia­betin səbəbləri və baş verən  bio­kimyəvi dəyişiklikləri.
Qlukaqon, somatostatin və pankreatik peptid, kimyəvi təbiəti, bio­loji tə­siri.
Böyrəküstü vəzinin beyin maddəsinin hormonları – kate­xolamin­lər: do­fa­min, adrenalin, noradrenalin və izo­propil­adrenalin, onla­rın quru­luşu. Adre­nalinin sintezi, reseptorları vasitəsilə təsiri. Katexolaminlərin ka­ta­bolizminin əsas yolları, sin­te­zi­nin po­zulmaları.
Böyrəküstü vəzinin qabıq maddəsinin hormonları: onların qrupları. Qlüko­kortikoidlər: nümayəndələri, quruluşu, sekresiyasının tənzimi və onların bioloji rolu. Hiper­- və hiposekresiyası ilə əlaqədar xəstəlikləri (İtsenko-Kuşinq xəstəliyi, Kuşinq sin­dro­mu, steroid  diabet, Addison xəstəliyi və Addison sindromu).
Mineralokortiko­id­lər: nümayəndələrinin quruluşu, sekresiyasının tən­zimi, bioloji təs­i­ri, ka­tabolizmi. Funksiyasının pozulması ilə əla­qədar olan xəstə­lik­lər: al­dosteronizm (Konn sindromu). Adre­nogenital sin­drom.

Kişi cinsiyyət hormonları: on­ların quruluşu və bioloji təsiri. Endokrin funksiyasının pozulmaları.
Qadın cinsiyyət hormonları: on­ların quruluşu, bioloji rolu, funk­siya­sı­nın pozul­ma­ları. Ciftin endokrin funksiyası (xorioqonadotropin, xo­rio­mammotropin).
Həzm sisteminin hormonları; onların kimyəvi təbiəti. Ey­kozanoidlər, onla­rın kim­yəvi təbiəti, bio­loji təsi­ri­. Sitokinlər.
Hormon preparatlarının hazırlanması. Hormonların təba­bət­­də tət­biqi.

dinamik və funksional biokimyadan  
Maddələr  mübadiləsinin ümumi qanunauyğunluqları. Karbohidratların kimyası, mübadiləsi.  Katabolizmin  ümumi mərhələləri 
Karbohidratların bioloji rolu, təsnifatı. Mühüm monosaxaridlər, təsni­fatı, fiziki-kimyəvi xassələri, stereo­izo­merliyi, kimyəvi törəmələri.
Oliqosaxaridlər, onların quruluşu, bioloji rolu.
Polisaxaridlər, təsnifatı. Homopolisaxaridlərin nümayəndələri, rolu.
Heteropolisaxaridlər, əsas nümayəndələri, orqanizmdə yayılması, əhəmiyyəti.
Əsas qida maddələrinin katabolizmi. Maddələr mübadiləsinin ümu­mi qanunauyğunluqları.
Kata­bolizmin I ümumi yolu və onun  energetik əhəmiyyəti.
Katabolizmin II ümumi yolu. Ardıcıl reaksiyaları. Limon turşu­su döv­ra­nı­nın substratlarla təmin edilməsi.
Poli- və oliqosaxaridlərə hidrolitik təsir göstərən ağız suyu fer­ment­ləri. Ağız suyunun tərkibi və xassələri.
Karbohidratların bağırsaqlarda  həzmi. Mədəaltı vəzinin və bağır­saq şirə­­sinin  amilolitik fermentləri.
Monosaxaridlərin membranlardan nəql edilməsi və sorulması­nın me­­xa­nizmi. Bağırsaqlardan sorulmuş monosa­xa­ridlərin aqibəti, qli­ko­genin sin­te­zi.
Qlikogenin parçalanması. Qlikogenogenez və qlikogenoliz pro­ses­lərinin tənzimi.
Qlikoliz prosesinin ardıcıl reaksiyaları və onun bioloji əhə­miy­yəti. Qli­kolitik oksidoreduksiya.
Fruktozanın və qalaktozanının qlikoliz pro­­sesinə cəlb edilməsi. Kar­bo­hidratların aerob parçalanması, onun bioenergetik səmə­rə­liliyi.
Karbohidratların pentozafosfat yolu ilə (apotomik) oksid­ləşmə­sinin ar­dıcıl reaksiyaları və onun bioloji əhəmiyyəti.
Qlikoneogenez. Pro­sesdə iştirak edən substratlar.  Kori dövranı.
Orqanizmdə laktozanın biosintezinin mexanizmi
Karbohidrat mübadiləsinin tənzimedilmə mexanizmi.
Karbohidratların həzminin və sorulmasının pozulmaları.
Karbohidratların aralıq mübadiləsinin pozulmaları.
Qanda qlükozanın qlikozoksidaza üsulu ilə təyini, «şəkər yükü» sına­ğının və qlikozilləşmiş hemoqlobinin təyi­ninin diaqnostik əhə­miyyəti (prak­tikum).
Hiperqlikemiya, qlükozuriya: hipoqlikemiya, başvermə sə­bəb­ləri.
Şəkərli diabetin başvermə səbəbi. Insulinin təsiretmə mexa­niz­mi.

Zülal və aminturşu mübadiləsi 
Zülalların qidada əhəmiyyəti. Azot balansı.
Həzm sisteminin proteolitik fermentləri.
Mədədə zülalların həzmi. Xlorid turşusu, pepsin, qastriksin.
Nor­mal və patoloji mədə şirəsinin analizi (lab. işi).
Nazik bağırsaqda zülalların həzmi. Tripsin, ximotripsin, elas­taza.

Bağırsaq şirəsinin proteinazaları.
Zülalların həzm məhsullarının bağırsaqlardan  sorulması.
Bağırsaqlarda zülalların çürüməsi və çürümə məhsullarının zə­rər­sizləş­di­rilməsi. FAFS və UDFQT.
Zülalların həzminin və aminturşuların bağırsaqlardan sorul­ma­sının po­zul­maları.

Toxuma zülallarının hidrolizi. Katepsinlər.
Bağırsaqlardan sorulan aminturşuların aqibəti. Qlikogen və ke­togen amin­tur­­şu­ları.
Aminturşuların aminsizləşməsi. Oksidləşməklə aminsizləş­mənin bio­kim­yə­vi mexa­nizmi.
Aminturşuların transaminləşməsi. Prosesdə iştirak edən trans­ami­­na­­za­ların diaq­nostik əhəmiyyəti.
Aminturşuların dekarboksilləşməsi və alınan məhsulların zərər­siz­ləş­diril­məsi.
Ammonyakın əmələ gəlmə yolları, onun zəhərləyici təsirinin me­xanizmi.
Ammonyakın zərərsizləşməsi. Karbamidin sintezi. Ornitin döv­ranı. Azot atomlarının mənbəyi.
Ammonyakın zərərsizləşdirilməsinin başqa yolları.
Aminturşuların azotsuz karbohidrogen qalıqlarınnaqibəti. Əvəz­edilən aminturşuların biosintezi.
Qlisin, alanin, serin və treonin aminturşularının  mübadiləsinin spe­sifik yolları.
Arginin və lizin aminturşularının mübadiləsinin spesifik yolları.
Qlutamin və asparagin turşularının və onların amidlərinin mübadi­ləsinin spesifik yolla­rı.

Kükürdlü aminturşularının mübadiləsinin spesifik yolları.
Leysin, izoleysin və valin aminturşularının mübadiləsinin spe­sifik yol­ları.

Triptofan aminturşusunun mübadiləsinin spesifik yolları.
Fenilalanin və tirozin aminturşularının mübadiləsinin spesifik yol­ları.
Histidin, prolin, hidroksoprolin aminturşularının mübadiləsinin  spe­­sifik yolları.
Qan serumunda transaminazaların (AsT və AlT) fəallığının təyini və diaq­nostik əhəmiyyəti (lab. işi).
Aminturşu mübadiləsinin pozulmaları (qazanılmış).

Aminturşu mübadiləsinin irsi  pozulmaları.
Mürəkkəb zülalların mübadiləsi 
Hemproteinlərin mübadiləsi: hemproteinlərin həzmi və sorul­ması.
Hemoqlobinin sintezi. Porfirin sintezinin irsi pozulmaları.
Hemoqlobinin miqdari təyini və onun diaqnostik əhə­miyyəti (lab. işi). 
Hemoqlobinin parçalanması və öd piqmentlərinin əmələ gəlməsi.
Öd piqmentlərinin zərərsizləşdirilməsi və orqanizmdən xaric edil­məsi.
Öd piqmentlərinin zərərsizləşdirilməsinin pozulmaları. Sarılıq.
Qan serumunda bilirubinin təyini və onun diaqnostiki əhəmiyyəti (lab. işi).

Nukleoproteinlərin həzmi və sorulması.
Toxumalarda nuklein turşularının parçalanması.
Qanda və sidikdə sidik turşusunun miqdarı təyini və onun diaq­nos­tik əhə­miyyəti (lab. işi).
Purin nukleotidlərinin toxumalarda parçalanması.
Pirimidin nukleotidlərinin parçalanması.
Purin nukleotidlərinin  biosintezi.
Pirimidin nukleotidlərinin biosintezi.
Dezoksiribonukleotidlərin biosintezi.
Purin və pirimidin mübadiləsinin pozulmaları (podaqra, ksan­tin­uri­ya, Leş-Nihan sindromu, orotasiduriya).
Dezoksiribonuklein turşusunun biosintezi. DNT-nin replikasiya me­xa­niz­mi.
RNT-nin biosintezi: mexanizmi, posttranskripsion dəyişik­lik­ləri.
Hüceyrələrin genetik aparatının zədələnmələri və onların  bərpa  edil­mə­sinin biokimyəvi  mexa­nizmləri.
Zülalların biosintezi, biosintezinin mərhələləri.

Aminturşuların aktivləşməsi.
Yeni sintez edilən zülalların hüceyrə membranlarından nəql edil­mə­si. Zü­lalların posttranslya­sion modifikasiyası.

Zülal biosintezinin tənzimi.
Zülal biosintezinin induktor və inhibitorları.

Lipid kimyası, mübadiləsi 
Lipidlərin ümumi xarakteristikası, təsnifatı. Lipid monomerləri; tək­kom­ponentli lipidlər. Sterinlər.
Sadə lipidlər. Yağlar və mumlar. Yağların kəmiyyət göstəriciləri.
Mürəkkəb lipidlər, təsnifatı. Fosfolipidlər. Qliserofosfolipidlər, əsas tipləri, quruluşları, yayılması, bioloji rolu.
Sfinqofosfolipidlər. Qlikosfinqolipidlər, qruplara bölünməsi.
Lipidlərin həzmi. Öd turşuları, onların quruluşu, əhəmiyyəti.
Li­pid­lərin və fosfolipidlərin həzm sistemində parçalanması. Lipaza və fos­folipazalar.
Lipidlərin hidroliz məhsullarının sorulması və toxumalara nəql edil­məsi.
Lipidlərin bağırsaq divarında resintezi. Fosfolipidlərin bağırsaq divarında resintezi.
Hüceyrədaxili lipoliz və lipidlərin piy toxumalarından səfər­bər­liyi.
Piy turşularının katabolizmi: piy turşularının oksidləşməsi və ener­getik əhəmiyyəti.
Karbon atomlarının sayı tək olan piy turşularının katabo­lizmi. Piy tur­şu­la­­rının ka­ta­bolizminin b-oksidləşmə prosesin­dən fərq­lənən yol­­ları. Qlise­rinin metabo­lizmi.
Piy turşularının  biosintezi. Prosesin tənzimedilmə mexanizm­ləri və enerji mənbələri. Doymamış üzvi turşuların metabolizminin əsas xüsusiyyət­ləri, on­ların biosintezi.
Keton cisimciklərinin sintezi (ketogenez). Keton cisimciklərinin parçalanması  (ketoliz).
Triasilqliserinlərin  və fosfolipidlərin biosintezi. Sfinqomielinlərin biosintezi.
Xolesterinin sintezi. Qanda ümumi lipidlərin və xolesterinin miqdarı təyininin prin­sipi və diaqnostik  əhəmiyyəti (lab. işi).

Lipid mübadiləsinin neyro-endokrin tənzimi.
Lipidlərin həzminin və bağırsaqlardan sorulmasının, toxumalara nəql edil­məsinin pozulmaları.
Ketonemiya və ketonuriya, yaranma səbəbləri.
Qaraciyərin piy infiltrasiyası və piy distrofiyası. Lipotrop amil­lər.

Piy depolarının  patologiyası.
Xolesterin mübadiləsinin patologiyası. Öd daşı xəstəliyi.

Irsi lipidozlar.
Qanın funksional  biokimyası 
Qan  plazmasının kimyəvi tərkibi. Plaz­ma və serum zülalları.
Qan serumunun fermentləri.
Qalıq  azot. Azotemiya.
Qan plazmasının azotsuz üzvi və qeyri-üzvi birləşmələri.
Qanın turşu-qələvi müvazinəti. Bufer sistem­ləri.
Qanın tənəffüs fəaliyyəti, xarici və daxili mühit amil­lərinin təsiri.
Qanın laxtalanması. Laxtalanma amilləri. Laxtalanmanın me­xa­niz­mi.
Qanın əks-laxtalanma sis­temi.  Fibrinoliz.
Qan serumunda biuret üsulu ilə ümumi zülalın və albuminin miq­darı tə­yini və onların diaqnostik əhəmiyyəti.

Qaraciyərin  funksional  biokimyası
Qaraciyərin karbohidrat və lipid mübadiləsində iştirakı.
Zülal və aminturşu mübadiləsində qaraciyərin rolu.
Qara­ciyərin antitoksik və ekskretor funksiyası.

Böyrəyin funksional biokimyası
Böyrəyin sidikyaradıcı fəaliyyətinin mexanizmi. Qlükozanın, zü­lal­ların re­absorb­siyası.
Orqanizmin turşu-qələvi müvazinətinin tənzimlənməsində böy­rək­lərin rolu.
Si­diyin ümumi xassələri. Normal sidiyin  tərkibi.  Kreatinin si­dik­­də təyini və diaq­nos­tik əhəmiy­yəti (lab. işi).
Patologiya zamanı sidiyin tərkibinə daxil olan maddələr. Böy­rək­daşı xəstəliyi.

Sinir sisteminin funksional biokimyası 
Sinir toxumasının kimyəvi tərkibi (lipidlər, karbohidratlar, nuk­leo­tid­lər, mineral maddələr).
Sinir toxumasında karbohidrat, lipid, zülal və aminturşu mü­ba­di­lə­si.
Sinir impulslarının yaranma və nəqledilməsinin biokimyəvi me­xanizm­ləri.
Sinir impulslarının nəql edilməsində mediatorların rolu. Xolin­ergik si­naps­lar.
Adrenergik reseptorlar. Neyropeptidlər.
Yaddaşın biokimyəvi mexanizmləri.
Əzələ toxumasının funksional  biokimyası
Əzələ toxumasının kimyəvi tərkibi: əzələ zülalları.
Əzələ strukturuna daxil olan azotlu ekstraktiv maddələr, on­ların qu­ruluşu və  bioloji əhəmiyyəti. Azotsuz üzvi birləş­mə­lər.
Ürək əzələsinin və saya əzələlərin kimyəvi tərkibinin  əsas xüsu­siy­yətləri.
Əzələ toxumasının enerji ilə təchiz edilməsinin xüsusiyyətləri.
Əzələ yığılmasının biokimyəvi mexanizmi.
Xəstəlik və zədələnmə şəraitində əzələlərdə törənən biokimyə­vi dəyişik­lik­lər.

Birləşdirici toxumanın  biokimyası
Birləşdirici toxuma haqqında ümumi məlumat.
Birləşdirici toxumanın funksiyaları.
Birləşdirici toxumanın əsas hüceyrləri.
Birləşdirici toxumanın hüceyrəarası matriksinin  əsas zülalları.
Birləşdirici toxumanın qeyri-kollagen tipli zülalları. Adheziv zülallar  və  antiadheziv zülallar.
Qlükozaminqlikanlar və proteoqikanlar.

Ağız suyunun,  sümük və diş toxumalarının  biokimyası
Ağız suyu, sümük və diş toxumasının  biokimyası.
Ağız suyunun  kim­­­yəvi tərkibi. Dişin  kariesi, para­dontoz, gingivit, pulpit. 
Sümük və diş toxumasının  tərkibi və  metabolizm xüsusiyyətləri.
Diş toxumasında zülalın, kalsiumun, fosforun, sulfatların təyini (prak­ti­kumda laboratoriya işləri).

Dərman preparatlarının metabolizmi
Dərman maddələrinin metabolizm  xüsusiyyətləri (prktikum).
Ksenobiotiklərin metabolizm mərhələlərinin biokimyəvi mexa­nizm­ləri. Oksid-reduktazalar və hidrolazaların iştirakı ilə kata­liz olunan reaksiyalar (praktikum).
Alkilləşmə, asetilləşmə reaksiyaları. Tiosulfat, qlükuronsulfat tur­­şuları ilə gedən reaksiyalar (praktikum).
Dezaktivasiya, aktivasiya, dezintoksikasiya, toksifikasiya reak­siyaları (prak­tikum).
Salisil turşusunun, morfinin təyini  (praktikum).
Dərman preparatlarının metabolizminə təsir göstərən amil­lər (prak­tikum).
Dərman preparatlarının sorulması və orqanizmdən xaric­edil­mə yolları.
Dərman maddələri üçün qanın spesifik və qeyri-spesifik nəql­etmə sistem­ləri