N

ADI

CƏMİ SAAT

KREDİT

AKADEMİK SAATLARIN CƏMİ

MÜHAZİRƏ SAATLARI

TƏCRUBƏ MƏŞĞƏ-LƏLƏRI SAATLARI

SƏRBƏST İŞ

6

ÜMUMİ HİSSƏ

120

4

75

14

61

45

7

CƏRRAHİ ODO-NOTOGEN İLTHABI XƏSTƏLİKLƏR

150

5

75

10

65

75

8

CƏRRAHİ QEYRİ-ODONOTOGEN İL-THABI XƏSTƏLİK-LƏR

90

3

45

10

35

45

9

ŞİŞ PROSESLƏRİ VƏ ÜZ AĞRILARI

120

4

90

12

78

30

10

TRAVMA VƏ  ANA-DANGƏLMƏ QÜ-SURLAR

210

7

135

20

115

75

CƏMİ

690

23

420

66

354

270

SEMESTR

SEMESTR MÜDDƏTİNDƏ AKADEMİK SAATLARIN CƏMİ

MÜHAZİRƏ SAATLARI

TƏCRUBƏ MƏŞĞƏLƏLƏRININ SAATLARI

6

75

14

61

7

68

10

65

8

54

10

35

9

114

10

95

10

120

20

115

CƏMİ

435

64

371

N

Mövzunun adı

Saat

kredit

            Tədrisin məqsədi

a.Tədrisə aid; b. Tərbiyəvi əhəmiyyəti

1

Ağız və üz-çənə cərrahiyyəsi fənni və onun məqsədi.

İnkişaf tarixi və Azərbaycanda hazırki strukturu. Ambulator və stasionar yardımın təşkili və təchizatı. Tibbi sənədləşmələrin aparılması. Tibbi-huquqi məsələlər.

2

a. Dünyada diş həkimliyinin, onun cərrahi sahəsinin inkişaf tarixi ilə tanış etmək.

Azərbaycanda bu ixtisasın təşəkkülünü( formalaşmasını) və mövcud strukturunu göstərmək. Tibbi-huquqi məsələlərə diggət yetirmək

b. Milli təbabətdən qötürülən örnək və ənənlərin, humanistliyin, mənəviyyətin, deontoloji və estetik prinsiplərin əhəmiyyətinin göstərilməsi.

2

Üzdə və ağız boşluğunda cərrahiyyənin xüsusiyyətləri. Ambulatoriyada və stasionarda əməliyyatönü müayinələr. Üz-çənə cərrahiyyəsində aseptika və antisepika. Cərrahi kəsiklərin aparılması və cərrahi yanaşmanın əsas prinsipləri. Cərrahi yaraların sağalması

2

a. Ağız və üz-çənə cərrahiyyəsinin prinsiplərinin, müayinə metodların və bu nahiyyədə yaraların sağalma

xüsusiyyətlərini öyrətmək.

b. Digər cərrahi xəstəliklərdən fərqli olaraq ağız və üz-çənə nahiyyələrin patologiyalarla olan xəstələrə yanaşmanın öz xüsusiyyətiləri olur

3

Ağız boşluğu və üz-çənə cərrahiyyəsində ağrısızlaşdırma. Ağrısızlaşdırma növünün seçilməsi. Ümumi ağrısızlaşdırmanın ağız boşluğu və üz-çənə cərrahiyyəsində xüsusiyyətləri. Yerli ağrısızlaşdırma. Premedikasiya. Yerli və ümumi ağrısızlaşdırmanın ağırlaşmaları. Üz-çənə cərrahiyyəsi təcrübəsində reanimatoloji və intensiv terapiya.

a.Üz-çənə cərrahi patologiyalarında yerli və ümumi ağrısızlaşdırmanın (həmçinin ambulator şəraitdə)  göstəriş və əks göstərişlərini, ağırlaşmalarını öyrənmək. Yerli və ümumi ağrısızlaşdırmanın metodlarına yiyələnmək. Üz-çənə cərrahiyyəsi təcrübəsində reanimatoloji və intensiv terapiya tədbirlərini həyata keçirmək

b. Tələbəblər dəqiq əmin olmalıdılar ki hər bir stomatoloji yardım, xüsusən də cərrahi, tam ağrısız aparılmalıdır

4

Dişlərin çıxarılması əməliyyatı. Göstəriş və əks göstərişlər.  Lazım olan alətlər, avadanlıq və ləvazimat. Yüksək risk qrupunda olan pasientlərin bu əməliyyata hazırlanması xüsusiyyətləri. Dişin çıxarılmasının mexaniki prinsipləri.

1. a. Dişlərin çıxarılmasına göstəriş və əksgöstərişlər, xüsusi alət və usullarla həyata keçirmə yolları, əməliyyatdan sonra sağalma prosesin gedişatı, baş verə biləcək fəsadların qarşısının alınması və aradanqaldırılması öyrədilir

b. Dişlərin əsaslandırılmamış çıxarılması qarşısı alınır, terapevtik müalicəyə gönədirələn hallar artır, diş çıxarılması əməliyyatı təhlükəsiz və tam ağrısız müalicə usulu kimi pasiyentlərın təfəkküründə formalaşır

5

Mürəkkəb ekzodontiya. Açıq diş çəkmə usulu. Çoxsaylı diş çəkilməsi. Çəkilən diş yuvasının plastikası. Distopiya və retensiya olmuş dişlərin çıxarılması. Dişlərin çıxarılması zamanı və sonra baş verən ağırlaşmalar.

a.Dişlərin çıxarılmasına göstəriş və əksgöstərişlər, xüsusi alət və usullarla həyata keçirmə yolları, əməliyyatdan sonra sağalma prosesin gedişatı, baş verə biləcək fəsadların qarşısının alınması və aradanqaldırılması öyrədilir.

b.Dişlərin əsaslandırılmamış çıxarılması qarşısı alınır, terapevtik müalicəyə gönədirələn hallar artır, diş çıxarılması əməliyyatı təhlükəsiz və tam ağrısız müalicə usulu kimi pasiyentlərın təfəkküründə formalaşır

6

Protezönü və periodontal cərrahiyyə. Əsas cərrahi prinsiplər. Ağız boşluğunun diş protezləşməsinə hazırlanmasında cərrahi üsullar. Parodont toxumalarının xəstəlik­lərinin cərrahi müalicəsi

a.cərrahi yolla parodont xəstəliklərinin səbəbinin ardan qaldırılması və uzunmüddətli diş sırasının sağlamlığının qorunması, eləcədə ağız boşluğunun diş protezləşməsinə hazırlanması tədbirləri öyrədilir

b. stomatoloq öz vəzifəsini təbii diş sirasının qorunmasında və bu sahənin funksiya və estetikasının yaxşılaşdırılmasında görməlidir.

7

Dental implantasiyanın cərrahi aspektləri. Xidmətin təşkili. Sənədləşmənin aparılması. İstifadə olunan təsnifatlar. Göstərişlər və əks göstərişlər. Birinci və ikinci cərrahi mərhələlər. Ağırlaşmalar və onların müalicəsi.

a.diş-çənə sistemində itirilmiş anatomiyanı, funksiyanı və estetikanı dental implantasiya ilə tam bərpasının mümkünlüyü öyrədilir

b. dental implantasiyanın aparılamsı üçün cərrahiyyədə və ümmümmiyyətlə tibdə qəbul olunan prinsiplərə riayət edilməlidir

Tarix

Saat

mövzu

kredit

1-ci həftə

1-ci dərs

1

Ambulator şəraitdə ağız boşluğu cərrahiyyəsinin təşkili

2

Stasionar şəraitdə üz-çənə cərrahiyyəsi şöbəsinin təşkili

2-ci dərs

1

Ağız və üz-çənə cərrahiyyəsində müayinə metodların xüsusiyyətləri.

2

Ambulatoriyada və stasionarda tibbi səndləşmənin aparılması

2-ci həftə

3-cü dərs

1.

Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin mikrobiloji xüsusiyyətləri.

2.

Aseptika. Texniki təhcizat və kimyəvi vasitələr. Alətlərin və tibbi ləvazimatın sterilizasiyası üsulları. Əməliyyat otağının və tibbi personalın cərrahi əməliyyata hazırlanması. Əməliyyatdan sonrakı aseptika

4-cü dərs

1.

Antiseptika. Ağız boşluğunun cərrahi əməliyyata hazırlanması. Sifətdə əməliyyat sahəsinin işlənməsi. Cərrahi əməliyyatlardan  əvvəl antibiotikoprofilaktikanin yeri.

2.

Ağız boşluğu və üz-çənə cərrahiyyəsində istifadə olununan alətlər.

3-ci həftə

5-ci dərs

1.

Baş və boyun nahiyyəsi dərisinin və ağız boşluğu selikli qişasının anatomiyası və fizilogiyası.

2.

Ağız boşluğunda, üzdə və boyunda cərrahi kəsiklərin aparılması və cərrahi yanaşmanın əsas prinsipləri.

6-cı dərs

1.

Tikiş materialların növləri. Tikişlərin qoyulması üsulları. Cərrahi yaraların sağalma mərhələləri. Cərrahi capıqların növü

2.

Patoloji çapıqların morfologiyası və patogenezi. Patoloji çapıqların profilaktikası və müalicəsi. Kelloid çapıqların müalicəsi.

4-ci həftə

KOLLOKVIUM (1-6 dərslərə aid)

7 -ci dərs

1

Ağrı mexanizmi. Xəstədə ağrı reaksiyasının əsas komponentlərin: sensor, psixoemosional, vegetativ və psixomator statusunun qiymətləndirilməsi. Ağrısızlaşdırma növünün seçilməsi. Anasteziolojı riskin müəyyən edilməsi.

2

Ümumi ağrısızlaşdırma. Ağız boşluğu və üz-çənə cərrahiyyəsində xüsusiyyətləri. Xəstələrin ümumi ağrısızlaşdırmaya hazırlanması. İstifadə olunan inhalasion və qeyri-inhalasion anestetiklərin kliniki-farmakoloji xüsusiyyətləri.  

8-ci dərs

1.

Üz-çənə cərrahiyyəsində maskalı, endotraxeal, intratraxeal, venadaxili narkoz metodları. Müxtəlif patoloqiyalarda (kəllə-üz deformasiyalatrı, ilthabı proseslər və d.) narkozun xüsusiyyətləri. Ümumi ağrısızlaşdırmadan ayılma. Ümumi ağrısızlaşdırmanın narkoz zamanı və yaxın narkozdan sonraki dövrdə ağırlaşmaları

2.

Ambulator stomatoloji yardım zamanı ümumi ağrısızlaşdırmanın xüsusiyyətləri.  Ağırlaşmalar.

5-ci həftə

9 –cu dərs

1.

Yerli ağrısızlaşdırılma. Nahiyənin sinir sisteminin topoqrafiyası. İstifadə olunan anestetiklərin kliniki-farmakoloji xüsusiyyətləri və onların təsir mexanizmi.

2.

İnfiltrasion anesteziya. Üzün və boyunun yumşaq toxumaların anesteziyası. Əng və çənədə infiltrasion ağrısızlaşdırılmanın xüsusiyyətləri. Aplikasion, selikli qişaaltı, sümüküstülüyüaltı, intraseptal, intraliqamentar sümükdaxili ağrısızlaşdırılmalar.

10-cu dərs

1.

Nəqli anesteziya. Üçlü sinirin 2-ci  şaxəsinin və inervasiya sahəsinin anatomik quruluşu. Sinirin tuberal, infraorbaital, palatinal, burun-damaq blokada növləri.

2.

Nəqli anesteziya.Üçlü sinirin 3-cü şaxəsinin və inervasiya sahəsinin anatomik quruluşu. Aşaği alveol sinirin blokadası. Mental və kəsici şaxələrin blokadası. Dil sinirin blokadası. Yanaq sinirin blokadası. 

Qou-Qeyts, Vaysbrem, Yeqorov usulları.

6-ci həftə

11-ci dərs

1.

Yerli ağrısızlaşdırılma. Ağzın məhdud açılması zamanı istifadə olunan ağızdaxili usullar. Vazirani-Akinozi usulu.

2.

Ağızxarici usullar-çənə yarığından (almacıq qövsü altı), çənəaltı, çənə şaxəsi önü.

12-ci dərs

1.

Kəllənin oval və girdə dəliyindən sinirin 2-ci və 3-ci  şaxəlrinin blokadası. Vaysblat,  Berşe-usulları.

2.

Yerli ağrısızlaşdırılmalar zamanı səhvlər və ağırlaşmalar (yerli və ümümi). Təxirəsalınmaz tədbirlər və ağırlaşmaların profilktikası.

7-ci həftə

13-cü dərs

1.

Premedikasiya. Məqsəd və təyinatı. İstifadə olunan dərman vasitələrin kliniki-farmakoloji xüsusiyyətləri. Tədbiq etmə metodu.Ağırlaşmalar.

2.

Yanaşı gedən sistem xəstəliklər zamanı( şəkərli diabet, ürək-damar, qan sistemi və b.),hamilə qadınlarda və yaşlılarda premedikasiyanın seçilməsi.

14-ci dərs

1.

Ağız boşluğu və üz-çənə cərrahiyyəsində əməliyyat-anasteziloji riskin qimətləndirilməsi. Təxirəsalınmaz tədbirlər tələb edən hallar: tənəffüs və ürək-damar çatışmamazlığı, kəskin beyin qandövranın pozulması, bayılma, kollaps, hipertonik kriz, stenokardiya, infarkt miokarda, müxtəlif növ şok (ağrı, hemorragik, anafilaktik və d.), epileptik tutma, diabetik koma, bədxəssəli hipertermiya. Reanimasiya və intensiv terapiya tədbirləri.

2.

Kliniki ölüm, terminal hallarda və bədbəxt hadisələrdə xəstənin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi. Reanimasiya və intensiv terapiya tədbirləri

8-ci həftə

KOLLOKVIUM (7-14 dərslərə aid)

15-ci dərs

1.

Dişlərin çıxarılması əməliyyatı. Xüsusi şərait, lazım olan alətlər, avadanlıq və ləvazimat. Kəlbətin və elevator növləri.

2.

Dişlərin çıxarılmasına göstəriş və əks göstərişlər.

16-ci dərs

1.

Mövcud olan bəzi xəstəliklərlə əlaqədar alınan mülıcə fonunda pasiyentin bu əməliyyata hazırlanması xüsusiyyətləri

2.

Adi diş çıxarma prinsipləri. Kliniki-rentgenoloji göstəricilər. Pasientin və cərrahın qarşılıqlı yerləşməsi prinsipləri.

9-cu həftə

17-ci dərs

1.

Dişin çıxarılmasının mexaniki prinsipləri. Kəlbətinin və elevatorun istifadəsi prinsipləri.

2.

Müxtəlif qrup dişlərin çıxarılma xüsusiyyətləri.

18-ci dərs

1.

Əməliyyatdan sonra verilən təyinatlar. Diş çıxarılandan sonra sonra diş yuvasına qulluq.

2.

Diş çıxarma əməliyyatından sonra diş yuvasının sağalma mərhələləri.

10-cu həftə

19-ci dərs

1.

Mürəkkəb diş çıxarma prinsipləri. Dış və kök qalıqlarının açıq diş çəkmə usulu-alveoloektomiya. Çoxsaylı diş çəkilməsi. Yaranın bağlanması xüsusiyyətləri.

2.

Retensiya və distopiya olmüş dişlərin çıxarılmasına ğöstəriş və əməliyyatın xüsusiyyətləri.

20-ci dərs

1.

Əngdə və çənədə 3-cü molyarın tam və yarım retensiya hallarında istifadə olunan diş çıxarma metodları.

2.

Dışlərin replantasiyası və transplantasiyası. Dişlərin çıxarılmasından sonra çənə sümüklərinin resorbsiyası.  Sürətli rezorbsiyaya gətirən amillər və onun garşısının alınması.

11-ci həftə

21-ci dərs

1.

Dişlərin, köklərin çıxarılması zamanı baş verən ağırlaşmalar Dişlərin, köklərin tənəffüs və qidalanma yollarına düşməsi. Ətraf dişlərin zədələnməsi.

2.

Əng sinusu dibinin perforasiyası; dişlərin, köklərin və kök fraqmentlərinin Haymor boşluğuna daxil olması. Müalicə taktikası və bu ağırlaşmaların qarşısının alınması.

22-ci dərs

1.

Dişlərin, köklərin çıxarılmasından sonra baş verən ağırlaşmalar. 

Qanaxma. Yumuşaq və sərt toxumalardan olan qanaxmanın dayandırılması.

2.

Alveolit- diş yuvası ağrısı: etiologiya, profilaktika, müalicə.

12 həftə

KOLLOKVIUM (keçirilmiş 15-22 dərslərə aid)

23-ci dərs

1.

Periodontal cərrahiyyə. Məqsəd və vəzifələri. İstifadə olunan alətlər. Xəstələrin seçimi və müalicənin planlaşdırılması.

2.

Yumşaq toxumaların müayinəsi. Sərt toxumaların müayinəsi.

24-ci dərs

1.

-Sərt toxumalarda cərrahiyyə. Alveol çıxıntısının konturların bərpası. Dişlər çəkildikdən sonra dərhal adı alveoloplastika. Kökarası və yuvarası arakəsmələrin plastikası. Əng qabarıqların, çənəaltı tinin, çənə-dilaltı xəttin azaldılması. Damaq qabarın və əng və çənə ekzostozların götürülməsi.

2.

Dişlərin çıxarılmasından sonra dərhal protez yatağının protezləməyə hazırlanması

13-cu həftə

25-ci dərs

1.

Yumşaq toxumalarda cərrahiyyə. Əngin tuber nahiyyəsinin fibroması və çənənin retromolyar nahiyyəsinin piy cisminin azaldılması. Damağın artıq hərəkətliyi.

2.

Parodont toxumalarının xəstəlik­lərinin cərrahi müalicəsi. Parodont ciblərinin açıq və bağlı küretajı. Diş ətinin ilthabı fibroz hiperplaziyası. Damağın məməcikli hiperplaziyası.

26-ci dərs

1.

Dil və dodaq yüyənəyin azadılması-frenulotomiya.

2.

Diş tacının uzaldılması. Məqsədi.Cərrahi usullar.Birləşmiş diş ətinin artırılması.Məqsədi. Cərrahi usullar..

14-cu həftə

27-ci dərs

1.

Dental implantologiya. Pasiyentlərin seçimi. Ümumi və tibbi əksgöstərişlər. İmplant materialları.

2.

Müxtəlif implant növləri və sistemləri.  Əməliyyat otağının avadanlıq, ləvazimat və alətlərlə təchizatı

28-ci dərs

1.

Çənənin və əngin topoqrafik və anatomik xüsusiyyətləri.

2.

İmplantasiya hazırlanan pasientlərin xüsusi diaqnostika müayinələri. İstifadə olunan təsnifatlar. Sənədləşmənin aparılması.

15-ci həftə

29-ci dərs

1.

Dental implantasiya əməliyyatı. Tək və iki mərhələli implantasiya.

2.

İmplant osteointeqrasiyasının bioloji əsasları.

30-ci dərs

1.

Periimplantit. Təsnifat. Müalicəsi.

2.

Dental implantalogiyada digər ağırlaşmalar, onların profilaktikası və müalicəsi.

KOLLOKVIUM (keçirilmiş 23-30 dərslərə aid)

N

Mövzunun adı

Saat

kredit

Tədrisin məqsədi

a.Tədrisə aid; b. Tərbiyəvi əhəmiyyəti

1

Odontogen infeksiya-anlayışı. Odontogen infeksiyanın müalicə prinsipləri və profilaktikası. Periodontit. Cərrahi müalicə üsulları.Göstəriş və əks göstərişlər. Çənələrin periostiti.

a. Odontogen infeksiyanın etiologiyasına və patogenezinə muasir baxışları izah etməkdədir. Ambulator şəraitdə müalicə metodlarına öyrətməkdədir

b.  Tələbələrə infeksiyanın ilkin inkişaf mərhələlərində qarşısının alınmasının vacıbliyi çatdırılır

2

Odontogen osteomielitlər. Etiologiya, patogenez. Təsnifat. Klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika. Cərrahi və kompleks müalicənin xüsüsiyyətləri.

a. Tələbələrə kəskin və xroniki osteomiyelitin təsnifatı, diaqnozun qoyulması, əngdə və çənəndə xəstəliyin xüsusiyyətləri və differensial diaqnostika aparıb düzgün müalicə usulunu seçilməsi öyrədilir

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın nailiyyətləri ilə tanış olmalur.

3

Odontogen infeksiya-üzün və boynun yumuşaq toxumalarına yayılması yolları. Müxtəlif lokalizasiyalı odontogen abses və fleqmonaların topoqrafik və differensial diaqnostikası. Cərrahi yanaşmalar. Çürümüş-nekrotik fleqmonalar. Etiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika və müalicə

a. Abses və fleqmonalarda odontogen infeksiyanın yayılması yolları, təsnifatı, klinki gedişatı, differensial diaqnostikası və müalicə prinsipləri öyrədilir

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın elmi və praktikinailiyyətləri ilə tanış olmalur.

4

Odontogen haymoritlər. Oroantral fıstula.Etiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə. Üz-çənə nahiyəsinin odontogen limfadenitləri. Dərialtı qranulyoma. Etiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə.

a. Odontogen haymoritlərin etiologiyası və patogenezi , klinikası, diaqnostikası, konservativ və cərrahi yollarla müalicəsi usulları, eləcəcdə oroantral fıstulanın aradan qaldırırlması öyrədilir. Üz-çənə nahiyyəsində və boyunda limfatik apparatın topoqrafiyası və limfaenitlərin əmələgəlmə səbəbi, diaqnostikası və müalicə prinsipləri öyrədilir

b. Tələbələr gələcək fəaliyyətlərində xəstəyə odontogen patoloji ocaqların vaxtında ləğv edilməsi əhəmiyyəti göstərilir. Limfatik düyünlərin böyüməsi ciddi patoloji siqnal kimi qəbul edilib xəstələri  ciddi müayinə edilməsini tələb edir.

5

Uz-çənə nahiyəsinin iltihabi proseslərinin ağırlaşmaları. Etiopatogenez, klinika, diaqnostika. İntensiv terapiya.

a. Uz-çənə nahiyəsinin iltihabi proseslərinin əsas ağırlaşmaları, onların kliniki əlaməıtləri, diaqnostika,  mülaicə və profilaktika metodları izah edilir

b. İltihabi proseslərinin ağırlaşmalarını nəzərə alaraq tələbələrdə bu qrup xəstələrə xüsusi məsüliyyətlə yanaşmağı tələb edir

Tarix

saat

                                    Mövzu

5 kredit

1

1

Odontogen infeksiyanin mikrobiologiyası

2

Xroniki odontogen infeksiyanın kəskinləşməsi səbəbləri

3

Odontogen infeksiyanın yayılması yolları

4

Odontogen infeksiyanın müalicə prinsipləri

5

Odontogen infeksiyanın profilaktikası

2

1

Periodontit. Etiologiya, patogenez. Klinika, diaqnostika, təsnifat, dişləri saxlamaq məqsədi ilə cərrahi müalicəyə göstəriş və əksgöstəriş. Dişlərin cərrahi əməliyyata hazırlanması.

2

Cərrahi müalicə üsulları-diş kökü zirvəsinin rezeksiyası, müxtəlif qrup dişlərdə əməliyyatın xüsusiyyətləri. Diş kanalların retroqrad doldurulmasında əməliyyatın xüsusiyyətləri.

3

Cərrahi müalicə üsulları-hemiseksiya və kökünün amputasiyası, dişlərin replantasiyası və transplanta­siyası. Proqnoz.

4

Çənələrin periostiti. Çənələrin kəskin irinli periostiti. Etiologiya və patogenez. Klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə prinsipləri.

5

Çənələrin xroniki irinli periostiti. Etiologiya və patogenez. Klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə prinsipləri.

3.

1

Xəstələrin kurasiyası

2

Çənələrin odontogen osteomiyeliti. Təsnifat. Etiologiya və patogenez.

3

Osteomiyelitin əngdə və çənə sümüyündə gedişatı xüsusiyyətləri.

4

Kəskin osteomiyelit. Klinika, diaqnostika və müalicə

5

Yarıkəskin və xroniki osteomiyelit. Klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə. Sekvestrektomiyanın aparılması vaxtı və cərrahi əməliyyatın texnikası.

4

1

KOLLOKVİUM ( tədrisin 3 gününə aid)

2

Üz-çənə və boyun nahiyyəsinin (fastsiya, əzələ və əzələarası piy sahələrinin) kliniki anatomiyası.

3

Abses və fleqmona anlayışı. Odontogen infeksiyanın yayılması yolları. Ümumi diaqnostik prinsiplər

4

Odontogen ilthabı xəstəliklərdə orqanizmin müdafiyyə (immunoloji, antioksidant və d.) sistemlərin vəziyyəti

5

Odontogen ilthabı xəstəliklərin şəkər xəstəliyində və orqanizmdə yanaşı gedən digər ağırlaşdırıcı prosesslərdə, gedişatı

5.

1

Əngə yaxın toxumaların absess və fleqmonaları. Topoqrafik sahə

2

Gözaltı nahiyyənin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

3

Almacıq nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

4

Yanaq nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

5

Orbitanın fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

6.

1

Xəstələrin kurasiyası

2

Gicgah və gicgahaltı nahiyyələrinin fleqmonaları. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

3

Damaq-qanadvariçuxurunun fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

4

Qulaqətrafı-çeynəmə nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

5

Çeynəmə əzələsi altı nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

7

1

Çənəyə yaxın toxumaların absess və fleqmonaları. Topoqrafik sahə

2

Çənəaltı və xüsusi çənənaltı nahiyyələrinin fleqmonaları. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

3

Udlaqətrafı nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

4

Çənə-qanadvarı nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

5

Çənəarxası nahiyyəsinin fleqmonası. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

8

1

Xəstələrin kurasiyası

2

Çənə- dil novcuğu nahiyyəsiinin absesi. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

3

Dilaltı nahiyyənin absesi. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

4

Dil cisminin absesi. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

5

Dil kökünün absesi. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi. Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

9

1

KOLLOKVİUM ( tədrisin 4 gününə aid)

2

Ağız dibi fleqmona. Topoqrafik anatomiyası. İnfeksiya mənbəyi

3

Yayılma yolları. Klinika, differensial diaqnostika. Drenaj edilmə üçün cərrahi yol

4

Üzün və boynun çürümüş-nekrotik fleqmonası. Etiologiya, patogenez

5

Kliniki və diaqnostik xüsusiyyətləri. Müalicəsi.

10

1

Əng cibinin quruluşu, kliniki və rentgenoloji müayinə üsulları

2

Odontogen haymorit. Etio- patogenetik faktorlar

3

Kəskin odontogen haymorit. Klinikası, diaqnostikası, konservativ və cərrahi müalicə metodları

4

Xroniki odontogen haymorit. Klinikası, diaqnostikası, konservativ və cərrahi müalicə metodları

5

Oroantral fistulalar. Cərrahi müalicəsi üsulları

11

1

Baş və boyun limfa sisteminin kliniki anatomiyası və müayinə usulları

2

Odontogen limfadenit. Etio- patogenetik faktorlar

3

Kəskin xroniki odontogen limfadenit. Klinikası, diaqnostikası, diferensial diaqnostikası və müalicəsi

4

Xroniki odontogen limfadenit. Klinikası, diaqnostikası, diferensial diaqnostikası və müalicəsi

5

Adenofleqmona. Klinikası, diaqnostikası, diferensial diaqnostikası və müalicəsi

12

1

Üzün və boynun odontogen ilthabı xəstəliklərdə  müalicəsində ümumi orqanizmin vəziyyəti

2

Üzün və boynun odontogen ilthabı xəstəliklərin müalicəsində kompleks patogenetik yanaşama

3

Antioksidant, immunokorreksiyaedici, detoksiksion və ümümqüvvətləndirici vasitələr

4

Üz-çənə nahiyyəsinin ilthabı xəstəliklərində fizioterapiya müalicəsi

5

Üz-çənə nahiyyəsinin ilthabı xəstəliklərindən sonra reabilitasiya tədbirləri

13

1

Üz-çənə nahiyyəsinin ilthabı xəstəliklərinin ağırlaşmaları. Yayılmış və sürətlə artan fleqmonalar

2

Mediastinit. İnfeksiyanın yayılma yolları. Odontogen mediastinitin kliniki və diaqnostik xüsusiyyətləri. Müalicəsi

3

Üz venaların flebiti. Kavernalı sinusun trombozu. Meninqit, meninqoensefalit, beynin absesi

4

Sepsis. Klinika, diaqnostika və müalicə. Septik şok. Etiologiya, patogenez. Klinika, diaqnostika, мüalicəsi

5

Üz-çənə nahiyyəsinin ilthabı xəstəliklərinin ağırlaşmalarında intensiv terapiya

KOLLOKVİUM ( tədrisin 5 gününə aid)

N

Mövzunun adı

Saat

kredit

            Tədrisin məqsədi

a.Tədrisə aid; b. Tərbiyəvi əhəmiyyəti

1

Sifətin və boyunun qeyri-odontogen iltihabi xəstəlikləri. Etiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə. Ağırlaşmalar.

a. qeyri-odontogen iltihabi xəstəliklərin klinki əlamətləri, diaqnostikası, differensial diaqnostikası və kompleks müalicə metodları öyrədilir

b. qeyri-odontogen iltihabi xəstəliklərin gedişatı daha çox müxtəlif onkoloji, sistem və spesifik xəstəliklərə oxşarlığı tələbədən və həkimdən deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

2

Sifətin və boyunun spesifik iltihabi xəstəlikləri. Etiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə. Ağırlaşmalar.

a.spesifik xəstəliklərin klinki əlamətləri, diaqnostikası, differensial diaqnostikası və kompleks müalicə metodları öyrədilir

b.bu kontingent xəstələrin müalicəsində xüsusi deontoloji prinsiplərə riayət olunması və yoluxmamaq üçün şəxsi təhlükəsizlik yanaşma tələb olunur   

3

Tüpürcək vəzilərinin iltihabi, reaktiv- distrofik xəstəlikləri və zədələnmələri. Etiologiya, patogenez, klinika, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə.

a.Tüpürcək vəzilərinin xəstəlikləri və zədələnmələrin etiologiyası, patogenezi, klinikası, diaqnostika, differensial diaqnostika və müalicə metodları öyrədilir

b. Kafedrada aparılan elmi işlər və nailiyyətlərlə tanış etmək

4

Üzün və boynun anadangəlmə fistulalari və kistaları.

Etiologiya, klinika, diaqnostika, müalicə.

a. anadangəlmə fistula və kistaların əmələgəlmə səbəbi, inkişafı, diaqnostikası, differenensial diaqnostikası və müalicə prinsipləri öyrədilir

b. bu xəstəliklərin anadangəlmə xarakteri tələbələrdən və həkimlərdən xəstələrlə maariflənmə işlərin aparılması bacarığının olmasını  da tələb edir

5

Çənələrin epitelial kistaları. Odontogen və qeyri-odontogen kistaları. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası, cərrahi müalicə usulları: kistotomiya, kistoektomiya

а.tələbəri çənənlərdə rast gəlinən kistaların etiologiya, patogenezi, təsnifatı, klinikası, diaqnostikası, differnsial diaqnostikası və cərrahi müalicə usullarla tanış etmək

b. bu xəstəliklərin digər xəstəliklərı, və xüsusən onkoloji xəstəliklərə oxşarlığı düzgün diaqnostika ususlun süçilməsini tələb edir

Tarix

saat

                                    mövzu

kredit

1-ci dərs

Xəstələrin kurasiyası

1

Sifətin və boynun qeyri odontogen iltihabi xəstəlikləri. Furunkul və karbunkul - klinikası, diaqnostikası, müalicəsi, ağırlaşmaların profilaktikası

2

-Qızılyel iltihabı. Noma və digər nekrotik proseslər.  Etiologiyası və patogenezi. Klinikası, diaqnostikası və müalicə metodları.

3

-Sifətin və boynun spesifik infeksion iltihabi xəstəlikləri. Aktinomikoz. Etiologiyası və patogenezi. Klinikası, diaqnostikası və müalicə metodları.             

4

Vərəm. Etiologiyası və patogenezi. Klinikası, diaqnostikası və müalicə metodları

5

Sifilis, qarayara, QİÇS, difteriya, tülyaremiya, leyşmanioz, xlamidioz, cüzam, Veqner qranulomatozu xəstəliklərinin ağız boşluğunda təzahürü. Diaqnostikası və yayılmasının qarşısının alınması.

2-ci dərs

1

Tüpürcək vəzilərinin embriologiyası, anatomiyası və fiziologiyası.

2

Tüpürcək vəzilərinin müayinə üsulları.

3

Tüpürcək ifrazatının retensiyası,  vəzilərin obstruktiv zədələnmələri. Mukosele. Etiologiyası və patogenezi. Klinikası, diaqnostikası və müalicə metodları.

4

Retension kistalar- ranula. Etiologiyası və patogenezi. Klinikası, diaqnostikası və müalicə metodları.

5

Tüpürcək daşı xəstəliyi. Etiologiyası və patogenezi. Klinikası, diaqnostikası və müalicə metodları.

3-ci dərs

1

Tüpürcək vəzilərinin iltihabi xəstəlikləri. Təsnifat.

2

Kəskin infeksion virus mənşəli parotit. Etiologiya, klinika, diaqnostika  və müalicəsi.

3

Kəskin bakterial sialodenit. Etiologiya, klinika, diaqnostika  və müalicəsi

4

Xroniki bakterial sialodenit : interstisial və parenximatoz. Etiologiya, klinika, diaqnostika  və müalicəsi

5

Sialodoxit. Etiologiya, klinika, diaqnostika  və müalicəsi.

Kollokvium

4-ci dərs

1

Tüpürcək vəzilərinin reaktiv-distrofik  xəstəlikləri. Sialoz və sialodenoz.

2

Şeqren xəstəliyi və sindromu. Etiologiya, patogenez,  klinika, diaqnostika  və müalicəsi

3

Mikuliç xəstəliyi. Etiologiya, patogenez,  klinika, diaqnostika  və müalicəsi

4

Tüpürcək vəzilərinin travmatik zədələnmələri. Tüpürcək vəzilərinin fistulaları

5

Axacaqların çapıqlı daralması. Klinika, diaqnostika  və müalicəsi

5-ci dərs

1

Üz- çənə nahiyyəsinin və boynun kistaları. Kista anlayışı. Odontogen kistalar. Təsnifat

2

Yenidoğulmuşların və böyüklərin dişəti kistaları, yan periodontal və diş çıxan zaman əmələ gəlmiş kistalar. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları.

3

Diş follikulunun inkişaf qüsuru nəticəsində yaranan kista-follikulyar kista. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları: kistotomiya və kistektomiya

4

Odontogen birincili kista (keratokista). Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları: kistotomiya və kistektomiya

5

İltihab mənşəli kistalar- radikulyar kista. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları: kistotomiya və kistektomiya

Kollokvium

6-ci dərs

1

Qeyri- odontogen kistalar. Təsnifat. Yenidoğulmuşların damaq kistası. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları

2

Burun- dodaq kistası. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları

3

Burun- damaq (kəsici kanal) kistaları. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları

4

Globulo-maksilar. Etiologiya və patogenez. Klinikası, diaqnostikası və cərrahi müalicə metodları

5

Çənələrin travmatik və anevrizmal kistaları

7-ci dərs

1

Üzün və boynun anadangəlmə fistulaları və kistaları. Üz-çənə nahiyəsinin embriogenezi.

2

Qülaqönü fistulalar. Etiologiyası, klinikası, diaqnostikası

3

Boynun orta (tireoqlossal) kistaları. Etiologiyası, klinikası, diaqnostikası

4

Boynun yan (branxiogen) kistaları və fistulaları. Etiologiyası, klinikası, diaqnostikası.

5

Dermoid və epidermoid kistalar.Etiologiya, klinika, diaqnostika və müalicəsi

Kollokvium

N

Mövzunun adı

Saat

kredit

            Tədrisin məqsədi

a.Tədrisə aid; b. Tərbiyəvi əhəmiyyəti

1

Üz-çənə nahiyəsi şişlərinin epidemilogiyası. Beynəlxalq təsnifat. Şişlərlə olan xəstələrin müayinə alqoritmi. Şişlərin ilkin diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

2

Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyəsinin  yumşaq toxumaların şişləri. Təsnifat. Etiologiyası. Klinikası. Diferensial diaqnostikası. Müalicəsi.

a. yumşaq toxumalarda rast gəlinən şişləri vaxtında müəyyən edliməsi və səmərərli müalicə usulun seçilməsi prinsipləri öyrədilicək

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın və azərbaycan alimlərinin elmi və praktiki nailiyyətləri ilə tanış olmalıdır.

3

Ağiz boşluğu və üz-çənə nahiyəsinin  sərt toxumaların şişləri. Təsnifat. Etiologiyası. Klinikası. Diferensial diaqnostikası. Müalicəsi.

a. sərt toxumalarda rast gəlinən şişləri vaxtında müəyyən edliməsi və səmərərli müalicə usulun seçilməsi prinsipləri öyrədilicək

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın və azərbaycan alimlərinin elmi və praktiki nailiyyətləri ilə tanış olmalıdır.

4

Üzün neyropatiyaları. Üçlü sinirin nevralgiyası. Üz sinirinin zədlənməsi. Etiologiyası, klinikası, diaqnostikası, müalicəsi.

a.Üz ağrılarla olan xəstələrdə düzgün diaqnozun qoyulması və lazımı təyinat verilməsi öyrədilir.

b. bu qrup xəstələrə xüsusi deontoloji prinsiplərlə yanaşmağı tələb edilir

5

Gicgah-çənə oynağinin xəstəlikləri. Etiologiyası, klinikası, diaqnostikası, müalicəsi.

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın elmi və praktikinailiyyətləri ilə tanış olmalur.

Tarix

saat

                                    Mövzu

7

kredit

1-ci dərs

1

Ağız boşluğunda və üz-çənə nahiyəsində şiş zədələnməsi ilə olan xəstələrin müayinə xüsusiyyətləri. Kliniki müayinələr

2

Şua diaqnostikası metodları (ultrasəs, rentgen, KT, MRT, PET)

3

Laborator diaqnostikası metodları (onkomarkerlər, HPV)

4

İnstrumental müayinələr: sitoloji metodlar (aspirasiya, punksiya).

5

İnstrumental müayinələr: morfoloji metodlar (yumşaq toxumaların biopsiyası xüsusiyyətləri)

6

İnstrumental müayinələr: morfoloji metodlar

(sərt toxumaların biopsiyası xüsusiyyətləri)

2-ci dərs

1

Üz-çənə nahiyyəsinin yumşaq toxumalarının şişləri. Təsnifat 

2

Epitel toxumadan törəmələr:

hiperplaziyalar ( hiperkeratoz); displaziyalar (epitelin displaziyası); xoşxəssəli şişlər (papilloma, keratoakantoma).

3

Xərçəngönü xəstəliklər. Xərçəngönü anlayışı. Fakultativ və obliqat formalar.

4

Leykoplakiya. Növləri. Kliniki əlamətləri, diaqnostik metodlar, müalicə prinsipləri

5

Eritroplakiya, pigment kseroderma, Bouen xəstəliyi, vərəm qurd eşənəyi.

6

Yerli destruktiv şişlər ( “canser in situ”, bazalioma). Klinikası, diaqnostikası, müalicəsi.

3-ci dərs

1

Epitel toxumadan bədxəssəli şişlər törəmələr. Beynəlxalq TNM təsnifat sistemi.

2

Üzün dərisinin xərçəngi

3

Dodağın xərçəngi

4

Ağız boşluğunun selikli qişasının xərçəngi.

5

Əngin xərçəngi. Klinikası. Diaqnostikası. Müalicəsi

6

Melanogen xəşxəssəli proseslər: nevuslar və digər pigment törəmələr. Melanogen bədxəssəli şişlər : melanoma

4-ci dərs

1

Fibroz toxumadan törəmələr: fibroz hiperplaziya, periferik sümükləşən fibroma, periferik giqant hüceyrəli qranulyoma, hyperplastik gigivit, irsi diş əti fibromatozu, dərman asıllı diş əti hiperplaziyası; fibromatoz, miofibroma, desmoplastik fibroma, xoşxassəli fibroz histiositoma

2

Fibroz toxumadan bədxəssəli törəmələr: fibrosarkoma, bədxassəli fibroz histiositoma.

3

Sinir toxumasından törəmələr: travmatik nevrinoma, hamartoma, neyrilemoma, neyrofibroma, qranular hüceyrəli şiş, şvannoma, neyrogen sarkoma, bədxas­səli şvannoma

4

Əzələ toxumasından törəmələr: leyomimoma, leyomiosarkoma, rabdomioma, rabdomiosarcoma.

5

Piy toxumasından törəmələr: lipoma, liposarcoma

6

Damar toxumasından törəmələr: hiperplaziya, malformasiya, piogen qranulyoma, hemangioma, limfangioma, angiosarcoma, limfangiosarkoma. Kaposhi sarkoması

5 –ci dərs

1

Tüpürcək vəzilərinin şişləri.  Böyük və kiçik tüpürcək vəzilərinin anatomo-topoqrafik xüsusiyyətləri. Tüpürcək vəzilərində şiş proseslərin epidemilogiyası

2

Təsnifat. Müayinə usulları.

3

Xoşxassəli şişlər:  monomorf adenoma (adenolimfoma), polimorf adenoma

4

Yerli  dağidici şişlər (ara qruppa) : asinoz hüceyrəli şişlər;

5

Bədxassəli şişlər: adenokarsinoma, adenokistoz karsinoma (silindroma), mukoepidermoid şişi. Etiologiyası. Klinikası. Diferensial diaqnostikası. Müalicəsi.

6

KOLLOKVİUM

6 –ci dərs

1

Ağiz boşluğu və üz-çənə nahiyəsinin  sərt toxumaların şişlərin təsnifatı.

2

Odontogen şişlər:ameloblastomalar (adamantinomalar)

3

Odontogen şişlər: odontomalar (adi və qarışıq)

4

Odontogen şişlər: odontogen fibroma

5

Odontogen şişlər: sementoma

6

Miksomalar

7–ci dərs

1

Qeyri odontogen şişlər: osteoma, osteoid-osteoma,

2

Qeyri odontogen şişlər: ekzostozlar

3

Qeyri odontogen şişlər: xondroma, osteoxondroma, xondrosarkoma

4

Qeyri odontogen şişlər: osteoblastoma, osteogen sarkoma

5

Qeyri odontogen şişlər: sümük­daxili hemangioma

6

Qeyri odontogen şişlər: sümükləşən fibroma

8–ci dərs

1

Qeyri odontogen şişlər:sümük – sement prosesləri

2

Qeyri odontogen şişlər: fibroz displaziya

3

Qeyri odontogen şişlər: xeruvizm

4

Qeyri odontogen şişlər: anevrizmal sümük kistasi

5

Qeyri odontogen şişlər: travmatik sümük kistasi

6

Qeyri odontogen şişlər: Yuinq sarkoması, PNET

9–cu dərs

1

Çənənlərdə metabolik pozuntular naticəsində əmələ gələn şişlər-“Boz-şiş”-hiperparatireoidizmin ağız boşluğun­da təzahürü.

2

Çənənlərdə metabolik pozuntular naticəsində əmələ gələn şişlər-“Pejet xəstəliyi

3

Lanqerqans hüceyrəli histiositozis

4

Çənələrin qiqanthüceyrəli zədələnmələri: pereferik giqanthüceyrəli şiş

5

Çənələrin qiqanthüceyrəli zədələnmələri: mərkəzi giqanthüceyrəli şiş (osteoblastoklastoma);

6

KOLLOKVIUM

10 –cu dərs

1

Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyəsi şişlərinin ümumi müalicə prinsipləri. Radikal, palliativ və simptomatik müalicə metodları.

Cərrahi metod. Ablastika mahiyyəti.

2

Şua terapiyası və şişəlehinə kimyaterapia. Kombinəolunmuş və müştərək müalicə prinsipləri.

3

Şişlərin çıxarılmasından sonra bərpaedici tədbirlər: rekonstruktiv cərrahi əməliyyatlar (onların aparılma vaxtı),  ortopedik müalicə (istifadə olunan konstruksiyalar).

4

Onkoloji xəstəliklərin təsvirində və qeydiyatında qəbul olunmuş standartlar

5

Onkoloji xəstələrin dispanser nəzarəti

6

KOLLOKVIUM

11-ci dərs

1

Üz-çənə nahiyəsinin sinirlərin zədələnməsi.Üz-çənə nahiyyəsində ağrı sindromunun fizioloji və patofizioloji xüsusiyyətləri

2

Qeyri-travmatik mənşəli neyropatiyalar. Üçlü sinirin və şaxələrinin nevralgiyası və nevriti, kliniki əlamətləri, diferensial diqnostikası. Üz sinrin nevriti. Konservativ müalicə prinsipləri. Cərrahi müalicəyə göstəriş.

3

Üçlü sinirin odontogen nevropatiyası.

4

Üz nahiyyəsinin digər nevralgiyaları- dil-udlaq, dil, yuxarı udlaq və təbil sinirlərin nevralgiyası; qulaq-gigcah sindromu, İql sindromu.

5

Hissi sinirlərin travmatik zədələnmələri.  Yatrogen mənşəli zədədlənmələr. Müalicə prinsipləri.

6

Hərərki sinirlərin travmatik zədələnmələri. Mimiki əzələlərin iflic və parezləri. Yatrogen mənşəli zədədlənmələr. Müalicə prinsipləri

Üzün hemiatrofiyası

13-ci dərs

1

Gicgah-çənə oynağinin zədələnmələri. Gicgah-çənə oynağının və oyanqətrafı nahiyələrinin anatomiyası. Müayinə üsulları

2

Artikulyar xəstəliklər. Oyanaqdaxili diskin yerinidəyişməsi patologiyası.

3

Qeyri-artikulyar xəstəliklər. Bruksizm. Digər travmatik faktorlar. Gicgah-çənə oynağının disfunksional ağrı sindromu. Klinikası, diaqnostikası. Müalicı usulları.

4

Gicgah-çənə oynağının kəskin və xroniki artriti. Osteoartroz. Etiologiya və patogenez. Müalicə üsulları.

5

Gicgah-çənə oynağının ankilozu. Etiologiyası, patogenezi, klinikası, diaqnostikası. Müalicəsi

6

KOLLOKVIUM

N

Mövzunun adı

Saat

kredit

            Tədrisin məqsədi

a.Tədrisə aid; b. Tərbiyəvi əhəmiyyəti

1

Üz-çənə nahiyəsinin travmatik zədələnmələrin epidemiologiyası. Həkimə qədər, ilkin tibb, ixtisaslaşdırılmış və xüsusiləşdirilmiiş yardımın vəzifələri. Müayinə metodları.

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

2

Üz-çənə nahiyyəsinin yumşaq toxumalarının travmatik zədələnmələri.Təsnifatı, klinikası, diaqnostikası və müalicəsi xüsusiyyətləri.Diş-alveol kompleksinin zədələnmələri. Klinikası, diaqnostikası və müalicəsi.

a. yumşaq toxumalarda rast gəlinən şişləri vaxtında müəyyən edliməsi və səmərərli müalicə usulun seçilməsi prinsipləri öyrədilicək

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın və azərbaycan alimlərinin elmi və praktiki nailiyyətləri ilə tanış olmalıdır.

3

Üz-çənə nahiyyəsinin sərt toxumalarının travmatik zədələnmələri.Çənə sınıqları. Epidemilogiyası. Klinikası, diaqnostikası. Müalicə usulları.

a. sərt toxumalarda rast gəlinən şişləri vaxtında müəyyən edliməsi və səmərərli müalicə usulun seçilməsi prinsipləri öyrədilicək

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın və azərbaycan alimlərinin elmi və praktiki nailiyyətləri ilə tanışolmalıdır.

4

Üz-çənə nahiyyəsinin sərt toxumalarının travmatik zədələnmələri.Əng sınıqları. Təsnifatı. Klinikası. Müalicə üsulları

a.Üz ağrılarla olan xəstələrdə düzgün diaqnozun qoyulması və lazımı təyinat verilməsi öyrədilir.

b. bu qrup xəstələrə xüsusi deontoloji prinsiplərlə yanaşmağı tələb edilir

5

Üz-çənə nahiyyəsinin sərt toxumalarının travmatik zədələnmələri.Almacıq sümüyünün və qövsünün sınıqları. Almacıq-orbital kompleksinin sınığı, klinikası, diaqnostikası, müalicəsi. Burun sümüklərinin sınıqları. Klinika, diaqnostika, müalicə.

b.  Tələbələr bu sahədə kafedranın elmi və praktikinailiyyətləri ilə tanış olmalur.

6

Üz-çənə nahiyyəsinin odlu silahla zədələnmələri.Müayinə metodları. Kliniki və müalicə xüsusiyyətləri. Termiki, kimyəvi, radiasion və kombinəolunmuş zədələnmələr. Sifətin yanıqları:səbəbi, ağırlığı dərəcəsi və  müalicənin xüsusiyyətləri. Azərbaycan Ordusunda cərrahi stomatoloji yardımın təşkili.

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

7

Üz-çənə nahiyyəsinin bədənin digər hissələri ilə müştərək travmaları. Klinika, diaqnostika. Müalicə xüsusiyyətləri. Üz-çənə nahiyyəsinin zədələnmələrindən sonra əmələ gələn erkən və sonraki ağirlaşmalar. Müalicə və profilaktika tədbirləri. Xəstələrə qulluq. Bərpaedici tədbirlər

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

8

Üz-çənə nahiyəsinin yumşaq toxumalarında bərpaedici cərrahiyyə.

Yerli toxumalarla bərpa usulları. Uzaqdan ayaqcıqda köçürülən toxumalrla bərpa usulları. Dərinin sərbəst köçürülməsi ilə bərpa usulları. Yumşaq toxumaların sərbəst köçürmə ilə bərpa usulları. Periodontal plastik cərrahiyyə.

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

9

Üz-çənə nahiyəsinin dayaq toxumalarında bərpaedici əməliyyatlar.

Sümük plastikası. İstifadə olunan transplantatların növləri. Bioloji əsaslandırma. Tekmilləşmiş dental implantologiya və üz-çənə dental implantolgiyası.

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

10

Diş-çənə və üz skeleti deformasiyaların müalicəsində ortognatik cərrahiyyə. Üz-çənə nahiyyəsinin defekt və deformasiyalarında distraksion osteogenez. Ağız və üz-çənə cərrahiyyəsinin inkişaf perspektivləri

а. Ağız boşluğu və üz-çənə nahiyyəsinin şişləri və şişəbənzər törəmələrin rast gəlməsi tezliyi və onları əmələ gətirən amillər göstərilir. Bu xəstəliyin erkən diaqnostikasında həkim-stomatoloqun rolu müəyyən edilir.

b. həkim stomatoloqdan bu xəstələrlə dövranışında deontoloji prinsiplərə riayət olunmasını tələb edir

Tarix

Saat

Mövzu

kredit

1

Xəstələrin kurasiyası

2

Üz-çənə nahiyəsinin travmatik zədələnmələrin əmələ gəlmə səbəbləri, yayılması və təsnifatı

3

Sülh və müharibə şəraitində üz-çənə nahiyəsinin travmatik zədələnmələri xüsusiyyətləri

4

Travmatik zədədlənmələrdə tibbi yardımın təşkili: həkimə qədər, ilkin tibb, ixtisaslaşdırılmış və xüsusiləşdirilmiş yardım.

5

Travmatik zədədlənmələrdə müayinə metodları.

6

Travmatik zədədlənmələrdə kəskin ağırlaşmalar ( asfiksiya, qanaxma, şok). Təxirəsalınmaz tədbirlərin aparılması.

2-ci gün

1

Üz-çənə nahiyəsinin yumşaq toxuma strukturların travmatik zədələnmələrin epidemiologiyası. Təsnifat.

2

Yumşaq toxuma strukturların travmatik zədələnmələrin klinikası – kliniki anatomiyası və funksional göstəricilər.

3

Yumşaq toxuma strukturların travmatik zədələnmələrində əlavə müayinə metodları

4

Yumşaq toxuma strukturlarda yaraların müxtəlif sağalma gedişatı

5

Yaraların müalicəsi-birincili və ikicili cərrahi işlənməsi xüsusiyyətləri. Dişlənmış  yaraların işlənməsi xüsusiyyətləri

6

Böyük və kiçik tüpürcək vəzilərin travmatik zədələnmələri

3-ci gün

1

Dişlərin zədədlənmələri. Təsnifat.

2

Diş zədədlənmələrin klinki və rentgenoloji göstəriciləri

3

Diş zədədlənmələrin müalicəsi və ağırlaşmaları

4

Alveol çıxıntısının travmatik zədələnmələri. Epidemiologiya. Klinika və diaqnostika.

5

Alveol çıxıntısı sınıqlarının müalicə prinsipləri

6

Süd dişlərinin və diş mayalarının travmasında müalicə prinsipləri

4-cü dərs

1

Üz-çənə nahiyəsinin sərt toxuma strukturları travmatik zədələnmələrin epidemiologiyası. Təsnifat.

2

Üz skeleti sümüklərinin travmatik zədələnmələrin klinikası – kliniki anatomiyası və funksional göstəricilər.

3

Üz skeleti sümüklərinin travmatik zədələnmələrində  əlavə müayinə metodları (şua diaqnosyikası və. s.)

4

Sümük strukturlarında yaraların müxtəlif sağalma gedişatı

5

Üz skeleti sümüklərinin sınıq növləri

6

Üz skeletində sınıq fraqmenlərin yerdəyişməsinin biomexanizmi

5-ci dərs

1

Çənə sınıqların epidemiologiyası. Təsnifat.

2

Çənə sınıqların kliniki anatomiyası və funksional göstəricilər

3

İlk tibbi yardımın göstərilməsi. Müvəqqəti və daimi  immobilizasiya metodları.

4

Cərrahi müalicə üsulları-osteosintez. AO(Beynəlxalq osteointeqrasiya təşkilatının) tövsiyələri

5

Sınıq xəttində olan dişə münasibət

6

Sınıq fraqmentlərinin ağızxarici moobilizasiyasında istifadə olunan qurğular.

6-ci dərs

1

Əng sınıqların epidemiologiyası. Təsnifat.

2

Əng sınıqların kliniki anatomiyası və funksional göstəricilər

3

İlk tibbi yardımın göstərilməsi. Müvəqqəti və daimi  immobilizasiya metodları

4

Cərrahi müalicə -osteosintez metodları. AO(Beynəlxalq osteointeqrasiya təşkilatının) tövsiyələri

5

Əng cibinin travmatik zədələnmələri.

6

Ağızxarici moobilizasiya üçün qurğular

6-ci dərs

1

Almacıq sümüyünün və qövsünün sınıqları

2

Almacıq-orbital kompleksinin sınığı

3

Burun sümüklərinin sınıqları. Klinika, diaqnostika və müalicə üsulları.

4

Üz skeleti sümüklərinin çoxsaylı sınıqları

5

Üz-çənə nahiyəsinin müştərək travmaları, klinika, diaqnostika.

6

Xəstələrə göstərilən tibbi yardımın xüsusiyyətləri.

6-ci dərs

1

Üz-çənə zədələnmələrində ağız boşluğuna qulluq. Xəstələrin qidalanma xüsusiyyətləri.

2

Üz-çənə nahiyəsinin yumşaq toxuma strukturların travmatik zədələnmələrin ağırlaşmaları. Tüpürcək fistulaları.

3

Müalicə prinsipləri. Müalicəvi bədən tərbiyəsi və fizioterapiya

4

Üz-çənə nahiyəsinin sərt toxuma strukturların travmatik zədələnmələrin ağırlaşmaları. Travmatik zədələnmələrdən sonra sümüklərdə reparativ osteogenez prosesin pozulması. Yalançı oynaq.

5

Köhnəlmiş və qeyri-düzgün bitişən sınıqlar: səbəbləri, klinika, diaqnostika, müalicə.

6

Ağırlaşmalar-travmatik osteomielit, travmatik haymorit.

7-ci dərs

1

Üz-çənə nahiyyəsinin odlu silahla zədələnmələrin epidemiologiyası.

2

Odlu silahla zədələnmələrin xüsusiyyətləri.

3

Törədici amil və yaraların forması. Güllə yaralarının müayinə üsulları

4

Güllə ballastikası.

5

Üzün yumuşaq toxumaların odlu silahla zədələnmələri. Yaraların 1-ci və 2-ci cərrahi işlənilməsi xüsusiyyətləri.

6

Üz skeleti sümüklərinin odlu silahla zədələnmələri. Sınıqların və sümük defektlərin müalicəsi taktikası.

7-ci dərs

1

Sifətin yanıqları: ağırlığı və zədələnmənin dərinliyi,fəsadlar, müalicə taktikası

2

Elektrotravmalar və donmalar

3

Kimyəvi, radiasion və kombinəolunmuş zədələnmələr

4

Şüa xəstəliyinin mərhələsindən asılı olaraq qüllə yaralarının sağalma xüsusiyyətləri.

5

Azərbaycan Ordusunda üz-çənə cərrahiyyəsi xidməti Kombinəolunmuş zədələnmələr vaxtı cərrahi müdaxilənin xüsusiyyətləri.

6

Kollokvium

7-ci dərs

1

Üz-çənə nahiyyəsində defekt və deformasiyaların növləri. Təsnifat.

2

Defektin təhlili: anatomik, funksional və kosmetik pozğunluğun müəyyənləşdirilməsi

3

Üz-çənə nahiyəsində rekonstruktiv-bərpaedici cərrahiyyənin məqsəd və vəzifələri

4

Üz-çənə nahiyəsində rekonstruktiv-bərpaedici cərrahiyyədə göstəriş və əksgöstərişlər

5

Xəstələrin rekonstruktiv-bərpaedici əməliyyatlara hazırlanması xüsusiyyətləri.

6

Üz-çənə nahiyəsində rekonstruktiv-bərpaedici cərrahiyyə növləri

8-ci dərs

1

Üz-çənə nahiyəsinin yumşaq toxumalarında yerli toxumalarla plastika növləri

2

Yerli toxumalarla plastika əməliyyatların planlaşdırılmasının riyazi əsaslandırırlması (A.A.Limberq)

3

Yerli toxumalarla plastika əməliyyatların planlaşdırılmasının bioloji əsaslandırırlması

4

Ayaqcıqda olan dilimlər

5

Çubuk dilimlərlə ( Filatov üsulu ) plastika əməliyyatları.

6

Üz-çənə nahiyəsində sərbəst dəri ilə plastika əməliyyatları. Bioloji əsaslandırma. Dəri transplantatlarının növü( nazik, parçalanmış və bütün qatlı). Dəri plastikasında auto-, allo- və ksenotransplantasiyanin imkanları

9-ci dərs

1

Periodontal plastik cərrahiyyə. Məqsəd və vəzifələr.

2

Xəstələrin seçilməsi. İstifadə olunan alətlər, biomateriallar və biomembranalar.

3

Diş köklərinin örtürülməsi

4

Diş tacının uzadılması.

5

Ayaqcıqda dilim əməliyyatları

6

Sərbəst diş əti tranplantasiyası.

10-cu dərs

1

Üz-çənə nahiyəsinin yumşaq toxumaların anadangəlmə qüsurları. Epidemiologiya. Etioloji faktorlar.

2

Anadangəlmə dodaq və damaq yarıqları. Təsnifat. Əməliyyatın aparılması vaxtı və buna hazırlıq dövrü.

3

Cərrahi metodlar- xeyloplastika, stafilo- və uranoplastika.

4

Əməliyyatdan sonraki reabilitasiya tədbirləri.                                                                     

5

Anadangəlmə üz yarıqları. Təsnifat. Müalicə prinsipləri.

6

11-ci dərs

1

Üz-çənə nahiyəsinin sərt toxuma qüsurların təsnifatı.

2

Xəstələrin müayinə xüsusiyyətləri və rekonstruksiya əməliyyatların planlaşdırılması

3

Üz-çənə nahiyəsinin sərt toxumalarında rekonstruktiv-bərpaedici əməliyyatlar. Məqsəd və vəzifələr. Sümük plastikasının bioloji əsaslandırılması.

4

İstifadə olunan sümük transplantatlarının növləri: allogen, ksenogen və kombinəolunmuş.

5

Onların köçürülən yerlərdə fiksasiya üsulları.

6

12 –ci dərs

1

sümük və qığırdaq plastikas

2

Onun imkanları

3

Plastika matrerialın növləri və ona olan tətləblər

4

sümük plastikası əməliyyatlarına olan göstərişlərə

5

sümük plastikası əməliyyatların texnikası

6

Köçürülən sümüklərdə osteogenez

13-ci dərs

1

Hemifasial mikrosomiya. Təsnifat. Müalicı prinsipləri

2

3

4

5

6

14-ci dərs

1

Mürəkkəb kliniki hallarda dental implantatsiyanın prinsipləri. Əməliyyatönü müayinə və planlaşdırma xüsusiyyətləri

2

Çənələrdə sümükartırılması növləri. Osteoplastik biomateriallar və membranların istifadəsi.

3

Haymor boşluğu dibinin qaldırılması -”Sinus liftinq”  əməliyyatı

4

Dental implantasiyada autotransplantların istifadəsi. Sümük bloku köçürülməsi əməliyyatları.

5

Ziqoma (almacıq sümüyünə) implantasiya texnikası

6

Mürəkkəb üz-çənə protezləşmələrində dental implantlardan istifadə.

15-ci dərs

1

Diş-çənə sistemin inkişaf pozulmaları. Təsnifat.

2

Ortoqnatik cərrahiyyənin məqsəd və vəzifələri.

3

Xəstələrin əməliyyatönü və ortodontik hazırlığı.

4

Çənədə və əngdə aparılan ortoqnatik cərrahiyyə əməliyyatlar növləri.

5

Əməliyyatdan sonrakı reabilitasiyası tədbirləri.

6

Ağırlaşmaların profilaktikası.

16-ci dərs

1

Üz-çənə cərrahiyyəsində mikrocərrahiyyə usulun istifadəsi prinsipləri.

2

Sərbəst transplantasiyada mümkün donor  və resipiyent sahələrinin təhlili

3

Damar ayaqcıqda sərbəst transplantatların köçürülməsi.

4

Üz-çənə nahiyyəsində distraksion müalicə üsulu. Bioloji əsaslandırma.

5

Distraktorların növləri, istifadə texnikası.

6

Kollokvium              

Xəstəliklərin və zədələnmələrin siyahısı

                 müalicə-müyinə taktikası

Diaqnoz qoyur

Müalicə edir

Göndərir*)

1

Periodontit

           +

           +

2

Alveolit

           +

           +

3

Odontogen periostit(subperiostal abses)

           +

           +

4

Perikoronarit

           +

           +

5

Odontogen osteomiyelit

           +

           +

6

Odontogen haymorit

           +

           +

7

Üz-çənə nahiyyəsinin limfadeniti

           +

           +

           +

8

Üzün və boynun abses və fleqmonaları

           +

           +

9

Üz-çənə nahiyyəsinin aktinomikozu

           +

           +

10

Üz-çənə nahiyyəsinin vərəmi

           +

           +

11

Üz-çənə nahiyyəsinin sifilisi

           +

           +

12

Üz-çənə nahiyyəsinin furunkul və karbunkulu

           +

           +

           +

13

Tüpürcək vəzilərinin reaktiv-distrofik və ilthabı xəstəlikləri

           +

           +

           +

14

Tüpürcək vəzilərinin daş xəstəlikləri

           +

           +

15

Üz-çənə nahiyyəsinin ilthabı xəstəliklərinin ağırlaşmaları(mediastenit, sepsis, tramboflebit və s.)

           +

           +

16

Gicgah-çənən oynağının distrofik və ilthabı xəstəlikləri

           +

           +

17

Dişlərin çıxıqı və sınığı

           +

           +

           +

18

Üzün yumuşaq toxumaların zədədlənməsi

           +

           +

           +

19

Üz skeleti sümüklərinin sınığı

           +

           +

20

Üz-çənə nahiyyəsinin müştərək zədələnmələri

           +

           +

21

Üz-çənə nahiyyəsinin zədələnmələrin ağırlaşmaları(yaraların irinləməsi, travmatik osteomiyelit və s.)

           +

           +

22

Üçlü sininrin nevrit və nevralqiyası

           +

           +

23

Üz-çənə nahiyyəsinin xoşxəssəli şişləri

           +

           +

           +

24

Üz-çənə nahiyyəsinin şişəbənzər törəmələri

           +

           +

           +

25

Üz-çənə nahiyyəsinin xərçəngönü şişləri

           +

           +

26

Üz-çənə nahiyyəsinin bədxəssəli şişləri

           +

           +

27

Üz toxumaların defekti

           +

           +

28

Üzün və boynun anadangəlmə defekt və deformasiyaları

           +

           +

Manipulyasiyanın adı

6

7

8

T/M

9

10

Xəstələrin qəbulu

6

10

12

75

75

25

Yerli anasteziya

6

10

12

70

70

25

Dişin çıxarılması

4

  8

10

50

50

20

Odontogen irinli proseslərdə irinliyin açılması

1

  1

  2

3

3

6

Yaraların birincili cərrahi işlənilməsi, damarların liqaturaya götürülməsi, üz-çənə nahiyyəsinin travmatik zədələnmələri zamani çənələrin sinalanmasi

-

-

1

2

2

5

Ambulator əməliyyatlar(diş kökü zirvəsinin rezeksiyası, hemiseksiya, sistotomiya, sistektomiya, parodont xəstəliklərinin cərrahi müalicəsi)

-

1

1

1

2

3