English
Русский
Tədris proqramı Təsdiq edirəm
Azərbaycan Tibb Universiteti «II Uşaq xəstəlikləri» kafedrasının
«Uşaq xəstəlikləri» fənni üzrə müdiri, prof. N.S.Sultanova
İŞÇİ TƏDRİS PROQRAMI İmza ____________________
(SİLLABUS) ____. _____________2023ci il
SİLLABUS
(tələbələrin sərbəst işinin təşkili üçün tədris-metodik proqram)
Fakültə: Stomatologiya
Kafedra: «II Uşaq xəstəlikləri»
Semestr: VII (payız semestri)
Tədris ili: 2022/2023
Kurs: IV
Fənni tədris edən müəllim: kafedranın professor-müəllim heyəti
Tədris yükü: 3kredit (50 saat)
Tədris üsulları: praktiki məşğələ (4 saat), mühazirə (2 saat)
Fənnin kodu: İPF-B39
Fənnin növü: məcburi
Fənnin krediti: 3
Fənnin tədris formasi: əyani
Fənnin tədris dili: azərbaycan, rus, ingilis
Kafedranin əlaqə nömrələri: +994 51 599 06 24
E/mail: [email protected]
PREREKVİZİTLƏR:
Fənnin tədrisi üçün öncədən tədrisi zəruri olan fənnlər: «Anatomiya», «Fiziologiya», «Patoloji anatomiya», «Patoloji fiziologiya», «Biokimiya», «Farmakologiya», «Uşaq xəstəliklərinin propedevtikası».
KOREKVİZİTLƏ:
Bu fənnin tədrisi ilə eyni vaxtda başqa fənlərin tədris olunması zərurəti yoxdur.
KURSUN TƏSVİRİ:
Uşaq xəstəlikləri kafedrasında IV kursStomatologiya fakultəsinin tələbələləriüçün uşaq xəstəxanasının və poliklinikasının strukturu,anamnezin toplanması, vaxtında və vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqlar, onların fiziki inkişafının qiymətləndirilməsi və qidalanması, sağlamlıq vəziyətinin qiymətləndirilməsi və sağlamlıq qrupları, həzm, tənəffüs, ürək-qan damar, sümük-oynaq, qanyaranma və laxtalanma və sidik-ifrazat sisteminin anatomo-fizioloji xüsusiyyətləri, xəstəlikləri, uşaqlarda sepsis və infeksion xəstəliklər (qızılca, məxmərək, suçiçəyi, epidemik parotit, göyöskürək, difteriya, virus hepatitləri) haqqında geniş şərh verilir.
Vaxtında və yarımçıqdoğulmuş uşaqlara ümumi baxış, fiziki inkişafın qiymətləndirilməsi (çəki, boy, başın və döşün çevrəsi, somatotip, inkişaf harmonikliyi, antropometriya), sentil cədvəlləri haqqında məlumat verilir, 1 yaşa qədər uşaqların dietologiyası, qidalanmanın təşkili, qida və qida nutriyentlərinə olan sutkalıq tələbatın hesablanması, təbii, qarışıq və süni qidalanma prinsipləri, süd verən ananın rejimi, hipoqalaktiya və onun dərəcələri haqqında məlumat verilir.
Təbii ki, problemə yanaşma, onun həlli elmi müddəalara əsaslanmalıdır. Ona görə də tələbələrin özlərinin cəlb edilməsi ilə kafedrada elmi tədqiqat işləri aparılır, tələbələr diaqnostika və müalicədə istifadə olunan ən müasir avadanlıqlarla, onların iş prinsipi ilə yaxından tanış olur, qeyd edilən məsələlərin həlli barədə onlara şərh verilir.
IV kursStomatologiya fakultəsinin tələbələripediatrik xəstələrin– raxit, spazmofiliya, xronik qida pozğunluqları, tənəffüs sistemi, ürək-qan damar sistemi, həzm sistemi, qan yaranma və laxtalanma sistemi, böyrək xəstəlikləri (nefrit və nefrotik sindrom) xəstəliklərinin differensial diaqnostikası, müalicə prinsipləri, uşaqlara təcili yardım və reanimasiya tədbirləri, uşaq əhalisinə poliklinika xidmətinin əsaslarını öyrənirlər.
KURSUN MƏQSƏDİ:
IV kursdaStomatologiya tələbələrinə «Uşaq xəstəlikləri» fənninin tədrisində yaş dövrlərindən asılı olaraq uşaq xəstəliklərinin etiologiyası, patogenezi, klinikası, müalicəsi,diaqnostikası və profilaktikası üsullarının öyrədilməsi, onların bacarıq və vərdişlərlə, sərbəst işlərlə tamamlanmalıdır.
Uşaqların bütün yaş dövründə rast gəlinən xəstəliklərinin tədrisində əsas məqsəd uşaqların harmonik inkişafını təmin etmək üçün, müvafiq profilaktik tədbirlər sisteminin işlənibhazırlanması, beynəlxalqsübutedici təbabətə əsaslanan müalicə sxemlərinin istifadəsinin əsaslandırılmasıdır. Bu məqsədlə tədris prosesində pediatriyanın müxtəlif aspektlərinə həsr edilmiş mövzular geniş işıqlandırılmışdır.
KURSUN NƏTİCƏLƏRİ:
Bu fənn tədris edilib qurtarandan sonra, tələbələr uşaqların anatomo – fizioloji xüsusiyyətlərini, onlarda rast gəlinən xəstəlikləri, bu xəstəliklərin klinikasını,müalicə və profilaktika tədbirlər sistemini bilməlidirlər. Bunları əldə etmək üçün tələbələr ən müasir tibbi avadanlıqlar, onların iş prinsipi, ilkin diaqnostik və proqnostik markerlərin öyrənilməsi, diaqnozu düzgün müəyyənləşdirməklə müalicə tədbirlərini düzgün seçmək təcrübəsini əldə edəcəklər.
STOMATOLOGİYA FAKÜLTƏSİ ÜÇÜN «UŞAQ XƏSTƏLIKLƏRI» FƏNNINDƏN MÜHAZİRƏLƏRİNİN MÖVZU PLANI
IV KURS (VII SEMESTR)
|
№ |
Mövzu |
Saat |
|
1 |
Pediatriyanın haqqında məlumat – Uşaq yaşının dövrləri, onların xarakteristikası. Müxtəlif yaş dövrlərində uşaq xəstəliklərinin xüsusiyyətləri. |
2 |
|
2 |
Uşaqlarda raxit və raxitəbənzər xəstəliklər, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktika. Hipervitominoz D. |
2 |
|
3 |
Uşaqlarda bronx-ağciyər patologiyası – KRVİ, bronxit, pnevmoniya. Differensial diaqnostika. Müalicə prinsipləri və profilaktika. |
2 |
|
4 |
Uşaqlarda revmatik qızdırma, etipatogenez. Kisel Cons anemiyaları, anadangəlmə və qazanılma ürək qüsurları, birləşdirici toxumanın diffuz xəstəlikləri – qırmızı qurd eşənəyi, etiopatonogez, klinika, müalicə. |
2 |
|
5 |
Virus hepatitləri haqqında müasir təsəvvürlər. Yoluxma yolları. Klinik formaları. Hepatit B və C ilə yoluxmanın qarşısını almaq üçün stomatoloji kabinetdə aparılan antiseptik tədbirlərin əhəmiyyəti. Uşaqlarda qan xəstəlikləri – anemiyalar, leykozlar və hemorragik diatezlər. |
2 |
STOMATOLOGİYA FAKÜLTƏSİ ÜÇÜN «UŞAQ XƏSTƏLIKLƏRI» FƏNNINDƏN PRAKTİK MƏŞĞƏLƏLƏRİNİN MÖVZU PLANI
IV KUSR (VII SEMESTR)
|
№ |
Mövzu |
Saat |
|
1 |
Uşaq xəstəxanasının və poliklinikasının təşkili və iş prinsipləri. Sağlamlıq qrupları. Uşaqlarda anamnezin toplanması və onun sağlamlıq vəziyyətinin qiymətləndirilməsində rolu. Uşağa ümumi baxış. Fiziki inkişafın qiymətləndirilməsi: çəki, boy, başın və döşün çevrəsi, somatotip, steniya indeksi, inkişaf harmonikliyi. Anrtopometriya texnikası. Sentil cədvəli haqqında anlayış. |
4 |
|
2 |
Uşaqlarda həzm sisteminin anatomik-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. 1 yaşa qədər uşaqlarda dietologiyaya müasir baxışlar. Təbii qidalanma – üstün cəhətləri, texnikası, təşkili qaydaları. Qidaya və nutriyentlərə sutkalıq təlabatın hesablanması, əlavə qidanın verilmə vaxtı və ardıcıllığı. Süd verən ananın rejimi. Süni qidalanma. Adaptasiya olunmuş və adaptasiya olunmamış qarışıqlar. Qayda və qida nutriyenlərinə olan sutkalıq təlabatın hesablanması. Süni qidalanmanın təşkili. Qarışıq qidalanma. Doyuzdurmaya göstəriş. Hipoqalaktiyanın növləri və dərəcələri. Doyuzdurma qidasının hesablanması və onun verilmə qaydası. Süni və qarışıq qidalanmaya aid məsələ həlli. |
4 |
|
3 |
Vaxtında doğulan və vaxtından qabaq doğulan uşaqlar. Klinik xarakteristika. |
4 |
|
4 |
Sepsis. |
4 |
|
5 |
Xronik qidalanma pozuntuları.Hipotofiya, paratrofiya. İnkişaf səbəbləri, dərəcələri, pəhrizin xüsusiyyətləri. |
4 |
|
6 |
Uşaqlarda sümük sisteminin anatomik-fizioloji xüsusiyyətləri. Süd və daimi dişlərin çıxma vaxtı, dişləməsinin formalaşması. Raxit. Etiologiya, patogenez. Klinik formaları. Dişlərin çıxma və inkişafına, üzün diş çənə hissəsinin formalaşmasına təsiri. Müalicə və profilaktika. Spazmofiliya, klinik formaları. Spazmofilik qıcolmalarda yardım. |
4 |
|
7 |
Tənəffüs orqanlarının anatomik-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. Uşaqlarda pnevmoniyalar. Təsnifat. Erkən yaşlı uşaqlarda gediş xüsusiyyətləri. Klinika, ağırlaşmalar. Kəskin bronxit, bronxiolitlə differensial diaqnozu. Pnevmoniyanın müalicə prinsipləri və fəsadların profilaktikası. |
4 |
|
8 |
Uşaqlarda ürək-qan damar sisteminin anatomik-fizioloji yaş xüsusiyytələri. Revmatizm. Etiologiya, patogenez. Kisel Cons meyarları Aktivlik dərəcələri, gedişi. Revmatoid artrit, sistem qırmızı qurd eşənəyi, artrit, qeyri-revmatik karditlə differensial diaqnozu. Müalicə və profilaktika. |
4 |
|
9 |
Anemiyalar. Uşaqlarda leykoz və hemorragik diatezlər, hemofiliya, trombostenik purpura (Verlqolf xəstəliyi), Qlyansmen trombositopeniya, Villebrant xəstəliyi, əsas klinik-laborator fərqləri. Qanaxma zamanı təcili yardım. Hemorragik diatezi olan uşaqlarda diş və ağız boşluğu xəstəliklərinin müalicəsində həkimin taktikası.. |
4 |
|
10 |
Uşaqlarda xronik mədə bağırsaq xəstəlikləri. Xronik qastrit, mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi, xolesistit, pankreatit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. Mədə-bağırsaq xəstəliklərində pəhrizin rolu. Qida və çeynəmə aparatının vəziyyəti, xronik infeksiya ocaqlarının olması ilə əlaqəsi. |
4 |
|
11 |
Uşaqlarda sidik-ifrazat sisteminin anatomik-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. Uşaqlarda böyrək xəstəlikləri. Nefrit. Nefrotik sindrom. Klinika, müalicə və profilaktika. |
4 |
|
12 |
Skarlatina. Difteriya. Etiologiya, patogenez, klinik formaları. Yalançı və həqiqi inağın differensial diaqnostikası. Müalicə və profilaktika. Aktiv immunizasiya. |
4 |
|
13 |
Qızılca. Məxmərək. Göyöskürək. Etiologiya, patogenez, müalicə və profilaktika. Suçiçəyi. Epidemik parotit. Virus hepatiti. Etiologiya, patologiya, patogenez, müalicə və profilaktika. |
2 |
SƏRBƏST İŞ:
Semestr ərzində 10 sərbəst iş tapşırığı verilir. Hər tapşırığın yerinə yetirilməsi bir balla qiymətləndirilir.
Sərbəst iş yazılı formada,word faylı formasında, həcmi 4-5 səhifə (şrift – 12) olmalıdır.
Hər bir sərbəst iş tələbənin fərdi fikirlərinin məcmusu olduğuna görə plaqiatyolverilməzdir.
SƏRBƏST İŞLƏRİN MÖVZULARI VƏ TƏHVİL
VERİLMƏSİNİN SON TARİXİ
|
№ |
Mövzu |
Son həftə |
|
1. |
Uşaq xəstəxanasının və poliklinikasının təşkili və iş prinsipləri. Sağlamlıq qrupları. |
|
|
2. |
Uşaqlarda anamnezin toplanması və onun sağlamlıq vəziyyətinin qiymətləndirilməsində rolu. |
|
|
3. |
Qidalanmanın növləri. |
|
|
4. |
Vaxtında doğulan və vaxtından əvvəl doğulan uşaqlar. |
|
|
5. |
Raxit. Etiologiya, patogenez. Klinik formaları. Dişlərin çıxma və inkişafına, üzün diş çənə hissəsinin formalaşmasına təsiri. Müalicə və profilaktika. |
|
|
6. |
SSpazmofiliya.Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası. Spazmofilik qıcolmalarda yardım. |
|
|
7. |
Sepsis |
|
|
8. |
Xronik qidalanma pozuntuları.Hipotfoya, paratrofiya. İnkişaf səbəbləri, dərəcələri, pəhrizin xüsusiyyətləri. |
|
|
9. |
Tənəffüs orqanlarının anatomo-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. |
|
|
10. |
Uşaqlarda bronxit. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
11. |
Uşaqlarda bronxiolit. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
13.
|
Uşaqlarda pnevnoniya. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
14. |
Uşaqlarda ürək-qan damar sisteminin anatomo-fizioloji yaş xüsusiyytələri |
|
|
15. |
Revmatizm. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
16. |
Uşaqlarda revmatoid artrit. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
17. |
Uşaqlarda sistem qımızı qurdeşənəyi. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
18. |
Uşaqlarda leykoz. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası |
|
|
19. |
Uşaqlarda hemorragik diatezlər. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası. |
|
|
20. |
Uşaqlarda hemofiliya. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası. |
|
|
21. |
Uşaqlarda trombositopenik purpura. Etiopatogenezi, klinikası, müalicə və profilaktikası. |
|
|
22. |
HHemorragik diatezi olan uşaqlarda diş və ağız boşluğu xxəstəliklərinin müalicəsində həkimin taktikası. |
|
|
23. |
Uşaqlarda xronik qastrit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
24. |
Uşaqlardaonikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
25. |
Uşaqlarda xolesistit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
26. |
Uşaqlarda pankreatit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
27. |
Mədə-bağırsaq xəstəliklərində pəhrizin rolu. Qida və çeynəmə aparatının vəziyyəti, xronik infeksiya ocaqlarının olması ilə əlaqəsi. |
|
|
28. |
Uşaqlarda sidik-ifrazat sisteminin anatomo-fizioloji yaş xüsusiyyətləri |
|
|
29. |
Uşaqlarda nefrit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
30. |
Uşaqlarda nefrotik sindrom. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
31. |
Skarlatina. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
32. |
Difteriya. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
33. |
Qızılca. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
34. |
Məxmərək. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
35. |
Göyöskürək. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
36. |
Suçiçəyi. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
37. |
Epidemik paratit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
38. |
Virus hepatit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. |
|
|
39 |
YYalançı və həqiqi inağın differensial diaqnostikası. Klinika. MMüalicə və pofilaktika. |
|
|
40. |
Aktiv immunizasiya. |
|
Son tarixdən sonra təqdim olunan sərbəst işlər səbəbindən asılı olmayaraq nəzərə alınmayacaqdır.Sərbəst işlərin nəticələri jurnalda yazılır.
KLİNİK VƏ TƏCRÜBİ BACARIQLAR:
1. Başın müayinəsi və dairəsinin ölçülməsi.
2. Anadangəlmə reflerslərin müayinəsi.
3. Fiziki inkişafın qiymətləndirilməsi.
4. Limfa düyünlərin palpasiyası.
5. Ürək-damar sisteminin müayinəsi.
6. Tənəffüs sisteminin müayinəsi.
7. Sümük-oynaq sisteminin müayinəsi
8. Mədə-bağırsaq sisteminin müayinəsi.
9. Qanın və sidiyin ümumi analizilərin təhlili.
10. Rentgenoqrafiyanın qiymətləndirilməsi.
QİYMƏTLƏNDİRMƏ:
Fənn üzrə krediti toplamaq üçün lazımi 100 balın toplanması aşağıdakı kimi olacaq:
O cümlədən:
10 bal – dərsə davamiyyət
10 bal – sərbəst iş
Semestr ərzində minimum 3-4 dəfə kollokvium keçiriləcəkdir. Kollokviumda iştirak etmədikdə jurnalda 0 (sıfır) bal qeyd olunacaqdır.
İmtahan test üsulu ilə keçiriləcəkdir. Hər bir sual bir baldır. Səhv cavablanan suallar düzgün cavablanan sualların ballarını silmir.
QEYD :
İmtahanda və imtahana qədərtoplanan ballar cəmlənir, və yekun balın miqdarına uyğun olaraq aşağıdakı kimi qiymətləndirilir:
A - «Əla» - 91 - 100
B - «Çox yaxşı» - 81 - 90
C - «Yaxşı» - 71 - 80
D - «Kafi» - 61 - 70
E - «Qənaətbəxş» - 51 – 60
F - «Qeyri kafi» - 51 baldan aşağı
SİLLABUS – İŞÇİ TƏDRİS PROQRAMI
Bakalavr təhsilinin məzmunu tədris prosesinin planlaşdırılmasını, onun
həyata keçirilməsinin forma və metodlarını, tədris yükünün həcmini, tədris mərhələlərinin (semestrlərin) müddətini, tədris növlərini (mühazirə,təcrübə,laboratoriya məşğələləri və s.) ayrı-ayrı fənlərin həcmini, ixtisaslar üzrə təhsil proqramlarına qoyulan tələbləri əhatə edir.
Tədris prosesinin planlaşlırılması və təşkili tədris planları (nümunəvi işçi və fərdi) və fənlər üzrə işçi proqramları əsaslnda həyata keçirilir. Həmin sənədlərin forması və strukturu ali təhsil müəssisəsi tərəfindən müəyyənləşdirilr.
Fənn proqramları ixtisaslar üzrə ali təhsil proqramlarının tələblərinə uyğun olaraq ali təhsil müəssisələri tərəfindən hazırlanır və müvafiq qaydada Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilir. Fənn proqramları əsasında işçi proqramlar (sillabuslar) hazırlanır və ali təhsil müəssisələri tərəfindən təsdiq edilir.
İşçi tədris proqramı (sillabus) – fənnin müvafiq proqramı əsasında hazırlanan və özündə tədris olunan fənnin təsvirini, onun hədəf və məqsədini, qısa məzmununu, dərslərin müddətini və növlərini, tələbənin müstəqil işi üçün tapşırıqları, onların yerinə yetirilməsi müddətini, məsləhət saatlarını, müəllim haqqında məlumatı, müəllimin tələblərini, qiymətləndirmə meyarlarını, aralıq qiymətləndirilmə cədvəlini, istifadə olunan ədəbiyyatın siyahısını özündə əks etdirən sənəddir.
ƏDƏBİYYAT :
3. Neonatologiyadan testlər toplusu. N.Ə.Tağıyev, İ.M.Musayev. Bakl, 2000.
Kurs işi : Bu fənn üzrə kurs işi nəzərdə tutulmur.
Təcrübə : Bu fənn üzrə istehsalat təcrübəsi nəzərdə tutulur.