Bizi izləyin:
Heydər Əliyev
Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri-1 (Müalicə-Profilaktika)
Bölmələrimiz
Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri-1 (Müalicə-Profilaktika)

 Yaz semestrlərində keçirilən fənlər

 

N

Fakültələr

Kurs

Fənlər

Auditoriya saatları

Mühazirə

Praktika

1

II Müalicə-Profilaktika

IV

Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri-1

10

70

 

 

 

 

 

Pediatriya uşaqların sağlam inkişafını təmin edən tibbi bilik və praktikanı öyrənir. Onun məqsədi doğuşdan yeniyetməliyə qədər uşaqlarda xəstəliklərin qarşısını almaq, erkən diaqnostika və müalicəni həyata keçirməkdir. Pediatriya həmçinin uşağın fiziki, psixoloji və sosial rifahını birlikdə qiymətləndirir. Bu elm uşaqlarda xəstəliklərin gedişini və müalicəyə reaksiyanı böyüklərdən fərqli şəkildə araşdıraraq fərdi yanaşma təklif edir. Pediatriya sağlam gələcək nəsil formalaşmasında, xəstəliklərin profilaktikasında və cəmiyyətin ümumi sağlamlıq səviyyəsinin yüksəldilməsində böyük rol oynayır.     

 

Təhsil pilləsi:  Əsas (baza) ali tibb təhsili

İxtisas: Tibb

Fənnin məqsədi: 

Uşaq və yeniyetmələrin sağlamlığını qiymətləndirmək üçün anatom-fizioloji yaş xüsusiyyətləri  və  müxtəlif yaş dövrləri üçün təməl anlayışlar haqqında bilikləri təkmiləşdirməsi. Uşaqlarda tez-tez rast gələn xəstəliklərin etiologiyası, patogenezi haqqında biliklərin əldə edilməsi. Pediatrik xəstələrdə müayinə vərdişlərinin  möhkəmləndirilməsiş Klinik təfəkkürün formalaşması, klinik diaqnoz qoymaq prinsipləri ilə tanış olmaq, tez-tez rast gələn xəstəliklərin müalicə və profilaktikasının əsas prinsipləri ilə tanış olmaq.

Fənnin təlim nəticəsi:

1. Prenatal dövrdən 18 yaşa qədər uşaqların inkişaf və yaş xüsusiyyətlərini fərqləndirməyə bacarmalıdır

2. Böyümə, əqli və motor inkişafı pillələri, qidalanma, peyvənd cədvəli haqqında bilikləri tətbiq etməyi bacarmalıdır 

3. Xəstələrin  müayinəsində (anamnez topamaq, sistemik müayinə etmək, simptomarı şərh etmək cə s.) peşəkar həkimlik vərdişinə yiyələnməlidir,

4. Tez –tez rast gələninən xəstəliklərin etiologiya və patogenezini izah etməyə bacarmalıdır 

5. Diaqnostikada istifadə edilən klinik-laborator müayinə üsullarının seçimini izah etməyi bacarmalıdır

6. Pediatrik xəstəliklər zamanı mübarizə tədbirlərinin seçimini izah etməyi bacarmalıdır.

Fənnin məzmunu

Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş məcburi fəndir.

Uşaq və yeniyetmələrdə sağlamlığın təmin edilməsi səhiyyənin vacib prolemlərindəndir. Bu baxımdan tibb ixtisasında pediatriya elminin əsaslarının, sağlam və xəstə uşağın inkişaf xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi ümumi profilli həkim kadrlarının hazırlanmasında önəmli rol oynayır. Həmçinin, yaşlılarda rast gələn bir çox funksional pozğunluqların və xəstəliklərin  profilaktikası uşaq doğulduğu vaxtdan və bəzən də bətndaxili dövrdə həyata keçirilməlidir. Sonuncu isə ancaq uşaq orqanizminin xüsusiyyətlərinə yaxşı bələd olan, sağlam uşaqların bəslənməsi və böyüdülməsini, uşaq yaşları patologiyalarını, müasir müalicə və profilaktika metodlarını mükəmməl bilən həkim mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilə bilər. “Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri” fənni ailənin və cəmiyyətin sağlamlığının yaxşılaşdırılması, uşağın qayğı ehtiyaclarının qorunması ilə əlaqəli bilik və təcrübə daxildir. Bu fənnin tədrisi zamanı uşaqların sağlamlığı və xəstəlikləri, təməl sağlamlıq xidmətləri, böyümə və inkişaf xüsusiyyətləri, inkişaf pozulmaları, qidalanma qaydaları və qidalanma pozulmaları, orqan və sistemlərlə əlaqəli xəstəliklər, xəstəliklərin müalicə və profilaktikası kimi anlayışlar yer aldı.

 

Mövzu (mühazirə)

Readings (Ədəbiyyat)

Saat

1

Pediatriyanın tarixi. Pediatriyanın  inkişafının əsas istiqamətləri. Azərbaycan Respublikasında uşaq əhalisinə tibbi xidmətin təşkili. Yaş patologiyasının xüsusiyyətləri. İrsi faktorların uşaq patologiyasında əhəmiyyəti. Təbabətdə ixtisas etikası.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Namazova A.Ə., Əliyev Q.C., “Təbabət etikası”, /Dərs vəsaiti/ ”Təhsil”, 2004, 239 səh.

2

2

Uşaqlarda həzmin kəskin və xronik  pozğunluqları (diareyalar). Etiologiyası, patogenezi, təsnifatı, klinikası, müalicəsi və profilaktikası.

  1. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.
  3. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

2

3

Körpə uşaqlarda pnevmoniya. Kəskin respirator xəstəliklərin pnevmoniyanın inkişafında rolu. Tənəffüs üzvlərinin anatomik-fizioloji xüsusiyyətlərilə əlaqədar olaraq vaxtında və vaxtından əvvəl doğulan uşaqlarda pnevmoniyanın gediş xüsusiyyətləri, differinseal diaqnostikası. Müalicə və profilaktikası.  

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.
  3. Uşaq xəstəliklərinin propedevtikası. İ.İ. İsayev.  Bakı 2011, 571 səh.

2

4

Bronxial astma, respirator allerqozlar. Etiopatogenezi, klinikası, instrumental və laborator diagnostikanın müasir üsulları, müalicə prinsipləri, profilaktikası.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.
  3. Uşaq xəstəliklərinin propedevtikası. İ.İ. İsayev.  Bakı 2011, 571 səh.

 

2

5

Raxit. Onun uşaq patologiyasında rolu və yayılması. Etiologiyası, patogenezi və klinikası.  Müalicə və profilaktikası.  D hipervitaminozu. Spazmofiliya.

  1. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.
  3. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

2

 

Mövzu (praktika)

Readings (Ədəbiyyat)

Saat

1

Yenidoğulma dövrünün xüsusiyyətləri. Vaxtında və vaxtından qabaq doğulan uşaqların səciyyələndirilməsi.  Yenidoğulan uşaqlara qulluq.

  1. Namazova A.Ə., Əliyev Q.C., “Təbabət etikası”, /Dərs vəsaiti/ ”Təhsil”, 2004, 239 səh
  2. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  3. S.M.Qasımova, N.C.Quliyev, Ü.Ə.Əliyeva, Uşaq xəstəlikləri, /Dərslik/, Bakı 2016, 660 səhifə.

4

2

Yenidoğulan uşaqlarda keçid (tranzitor)  hallar. Yenidoğulmuşlarda bətndaxili inkişafın lənğiməsi.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.

4

3

Mərkəzi sinir sisteminin perinatal patologiyaları. Klinik mənzərəsi, diaqnostika və diferensial diaqnostikası, müalicəsi (kəskin və bərpa dövründə). Profilaktika. Proqnoz. Dispanser müşahidənin prinsipləri.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.
  3. Uşaq xəstəliklərinin propedevtikası. İ.İ. İsayev.  Bakı 2011, 571 səh.

4

4

Yenidoğulanlarda irinli-iltihabı xəstəliklər. Dəri və göbəyin xəstəlikləri.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.

4

5

Bətndaxili infeksiyalar. Toksoplazmoz, listerioz, sitomeqaliya, rubella, herpes. Etiologiyası, patogenezi, klinikası, diaqnostikası və müalicəsi.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.

4

6

Bətndaxili infeksiyalar. Sitomeqaliya, rubella. Etiologiyası, patogenezi, klinikası, diaqnostikası və müalicəsi

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  3. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.

4

7

Yenidoğulanlarda sepsis. Etiologiya, patogenez. Klinik formaları, diaqnostikası. Müalicə və profilaktika prinsipləri.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  3. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.

4

8

Neonatal sarılıqlar, təsnifatı. Konyuqasion sarılıqlar.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  3. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.

4

9

Hemolitik sarılıqlar. Yenidoğulanın hemolitik xəstəliyi.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  3. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.

4

10

Yenidoğulanlarda pnevmoniyanın gediş xüsusiyyətləri. Diaqnostika və müalicə prinsipləri.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  3. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.

4

11

Yenidoğulanlarda anemiyalar. Təsnifatı, klinikası, diaqnostikası və müalicəsi.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh
  2. Pediatriya. İ.İ. İsayev, S.Q. Xanməmmədova, R.R Məmmədova, N.Q.    Hüseynov. Bakı 2017,482səh.

2

12

Kəskin respirator infeksiyalar. Etiologiyası, klinikası, diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikası. İnaq sindromu, təxirə salınmaz yardım.

  1. A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.
  2. N.A. Hüseynova, N.C.Quliyev və b. Uşaq qastroenterologiyası /Dərs vəsaiti/ 2013, 391 səh.
  3. N.A. Hüseynova, N.C. Quliyev və b. Pediatriyada pəhriz terapiyası /Dərs vəsaiti/ 2014, 276 səh.

4

13

Erkən yaşlı uşaqlarda pnevmoniyanın gediş xüsusiyyətləri. Müalicə və profilaktikası.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh

2

14

Erkən yaşlı uşaqların anemiyası. Defisitli anemiyalar. Səbəbləri, klinik mənzərəsi, laborator diaqnostika. Diferensial diaqnostika. Müalicə və profilaktikası.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

4

15

Erkən yaşlı uşaqlarda həzm sisteminin xəstəlikləri. Ağız boşluğu xəstəliklərinin semiotikası. Alimentar diareya. Bağırsaq toksikozu. Etiologiya, diaqnostika, müalicə prinsipləri. Rehidratasiyanın prinsipləri.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

2

16

Qidalanmanın xroniki pozuntuları (distrofiyalar). I, II, III dərəcəli hipotrofiyalar, hipostatura, paratrofiya, kvaşiorkor, marazm. Etiologya, patogenez, müalicə və profilaktikası.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

4

17

Hipo və avitaminozlar. Hipervitaminozlar.    

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

2

18

Raxit. Etiopatogenez, klinik-biokimyəvi, rentgenoloji dəyişikliklər. Diaqnostikası, müalicə və profilaktikası. Raxitəbənzər xəstəliklər.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

4

19

Spazmofiliya. Klinik formaları və simptomları. Müalicəsi.

D hipervitaminozu və onun müalicəsi.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

 

2

20

Tez-tez xəstələnən uşaqlar. Təsnifatı, etiologiya, klinika, müalicə.

A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/  Bakı 2018, 558 səh.

4