English
Русский
Payız semestrlərində keçirilən fənlər
|
N |
Fakültələr |
Kurs |
Fənlər |
Auditoriya saatları |
|
|
Mühazirə |
Praktika |
||||
|
1 |
Stomatologiya |
IV |
Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri |
10 |
20 |
Pediatriya uşaqların sağlam inkişafını təmin edən tibbi bilik və praktikanı öyrənir. Onun məqsədi doğuşdan yeniyetməliyə qədər uşaqlarda xəstəliklərin qarşısını almaq, erkən diaqnostika və müalicəni həyata keçirməkdir. Pediatriya həmçinin uşağın fiziki, psixoloji və sosial rifahını birlikdə qiymətləndirir. Bu elm uşaqlarda xəstəliklərin gedişini və müalicəyə reaksiyanı böyüklərdən fərqli şəkildə araşdıraraq fərdi yanaşma təklif edir. Pediatriya sağlam gələcək nəsil formalaşmasında, xəstəliklərin profilaktikasında və cəmiyyətin ümumi sağlamlıq səviyyəsinin yüksəldilməsində böyük rol oynayır.
Təhsil pilləsi: Əsas (baza) ali tibb təhsili
İxtisas: Stomatologiya
Fənnin məqsədi:
Uşaq və yeniyetmələrin sağlamlığını qiymətləndirmək üçün anatom-fizioloji yaş xüsusiyyətləri və müxtəlif yaş dövrləri üçün təməl anlayışlar haqqında bilikləri təkmiləşdirməsi. Uşaqlarda tez-tez rast gələn xəstəliklərin etiologiyası, patogenezi haqqında biliklərin əldə edilməsi, pediatrik xəstələrdə müayinə vərdişlərinin formalaşdırılması. Klinik diaqnoz qoymaq prinsipləri, tez-tez rast gələn xəstəliklərin müalicə və profilaktikasının əsas qaydaları ilə tanış olmaq.
Fənnin təlim nəticəsi:
11. Prenatal dövrdən 18 yaşa qədər uşaqların inkişaf və yaş xüsusiyyətlərini fərqləndirməyə bacarmalıdır
2. Xəstələrin müayinəsində (anamnez topamaq, sistemik müayinə etmək, simptomarı şərh etmək cə s.) peşəkar həkimlik vərdişinə yiyələnməlidir,
3. Tez –tez rast gələninən xəstəliklərin etiologiya və patogenezini izah etməyə bacarmalıdır
4. Diaqnostikada istifadə edilən klinik-laborator müayinə üsullarının seçimini izah etməyi bacarmalıdır
5. Pediatrik xəstəliklər zamanı mübarizə tədbirlərinin seçimini izah etməyi bacarmalıdır.
Fənnin məzmunu
Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş məcburi fəndir.
Uşaq və yeniyetmələrdə sağlamlığın təmin edilməsi səhiyyənin vacib problemlərindəndir. Bu baxımdan tibb ixtisasında pediatriya elminin əsaslarının, sağlam və xəstə uşağın inkişaf xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi ümumi profilli həkim kadrlarının hazırlanmasında önəmli rol oynayır. Həmçinin, yaşlılarda rast gələn bir çox funksional pozğunluqların və xəstəliklərin profilaktikası uşaq doğulduğu vaxtdan və bəzən də bətndaxili dövrdə həyata keçirilməlidir. Sonuncu isə ancaq uşaq orqanizminin xüsusiyyətlərinə yaxşı bələd olan, sağlam uşaqların bəslənməsi və böyüdülməsini, uşaq yaşları patologiyalarını, müasir müalicə və profilaktika metodlarını mükəmməl bilən həkim mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilə bilər. “Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri” fənni ailənin və cəmiyyətin sağlamlığının yaxşılaşdırılması, uşağın qayğı ehtiyaclarının qorunması ilə əlaqəli bilik və təcrübə daxildir. Bu fənnin tədrisi zamanı uşaqların sağlamlığı və xəstəlikləri, təməl sağlamlıq xidmətləri, böyümə və inkişaf xüsusiyyətləri, inkişaf pozulmaları, qidalanma qaydaları və qidalanma pozulmaları, orqan və sistemlərlə əlaqəli xəstəliklər, xəstəliklərin müalicə və profilaktikası kimi anlayışlar yer aldı.
|
№ |
Mövzu (mühazirə) |
Readings (Ədəbiyyat) |
Saat |
|
1 |
Pediatriya haqqında məlumat – Uşaq yaşının dövrləri, onların xarakteristikası. Müxtəlif yaş dövrlərində uşaq xəstəliklərinin xüsusiyyətləri. |
|
2 |
|
2 |
Uşaqlarda raxit və raxitəbənzər xəstəliklər, differensial diaqnostika, müalicə və profilaktika. Hipervitaminoz D. |
A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/ Bakı 2018, 558 səh. (s.62-87) |
2 |
|
3 |
Uşaqlarda bronx-ağciyər patologiyası – KRVİ, bronxit, pnevmoniya, bronxial astma. Differensial diaqnostika. Müalicə prinsipləri və profilaktika. |
A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/ Bakı 2018, 569 səh. (səh.142-189) |
2 |
|
4 |
Uşaqlarda revmatik qızdırma, etipatogenez. Kisel Cons anemiyaları, anadangəlmə və qazanılma ürək qüsurları, birləşdirici toxumanın diffuz xəstəlikləri – qırmızı qurd eşənəyi, etiopatonogez, klinika, müalicə. |
|
2 |
|
5 |
Virus hepatitləri haqqında müasir təsəvvürlər. Yoluxma yolları. Klinik formaları. Hepatit B və C ilə yoluxmanın qarşısını almaq üçün stomatoloji kabinetdə aparılan antiseptik tədbirlərin əhəmiyyəti. Uşaqlarda qan xəstəlikləri – anemiyalar, leykozlar və hemorragik diatezlər. |
|
2 |
|
№ |
Mövzu (praktika) |
Readings (Ədəbiyyat) |
Saat |
|
1 |
Uşaq xəstəxanasının və poliklinikasının təşkili və iş prinsipləri. Sağlamlıq qrupları. Fiziki inkişafın qiymətləndirilməsi: çəki, boy, başın və döşün çevrəsi, somatotip, steniya indeksi, inkişaf harmonikliyi. Anrtopometriya texnikası. Sentil cədvəli haqqında anlayış. Vaxtında doğulan və vaxtından qabaq doğulan uşaqlar. Klinik xarakteristika. |
A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/ Bakı 2018, 558 səh. (s.507-534) |
2 |
|
2 |
Uşaqlarda həzm sisteminin anatomik-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. Təbii qidalanma – üstün cəhətləri, texnikası, təşkili qaydaları. Süni qidalanma. Adaptasiya olunmuş və adaptasiya olunmamış qarışıqlar. Qida nutriyenlərinə olan sutkalıq təlabatın hesablanması. Qarışıq qidalanma. Doyuzdurmaya göstəriş. Hipoqalaktiyanın növləri və dərəcələri. Doyuzdurma qidasının hesablanması və onun verilmə qaydası. Süni və qarışıq qidalanmaya aid məsələ həlli. Xronik qidalanma pozuntuları.Hipotofiya, paratrofiya. İnkişaf səbəbləri, dərəcələri, pəhrizin xüsusiyyətləri |
|
2 |
|
3 |
Sepsis |
|
2 |
|
4 |
Uşaqlarda sümük sisteminin anatomik-fizioloji xüsusiyyətləri. Süd və daimi dişlərin çıxma vaxtı, dişləməsinin formalaşması. Raxit. Etiologiya, patogenez. Klinik formaları. Dişlərin çıxma və inkişafına, üzün diş çənə hissəsinin formalaşmasına təsiri. Müalicə və profilaktika. Spazmofiliya, klinik formaları. Spazmofilik qıcolmalarda yardım. |
|
2 |
|
5 |
Tənəffüs orqanlarının anatomik-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. Uşaqlarda pnevmoniyalar. Təsnifat. Erkən yaşlı uşaqlarda gediş xüsusiyyətləri. Klinika, ağırlaşmalar. Kəskin bronxit, bronxiolitlə differensial diaqnozu. Pnevmoniyanın müalicə prinsipləri və fəsadların profilaktikası. Bronxial astma. |
A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/ Bakı 2018, 569 səh. (səh.142-189) |
2 |
|
6 |
Uşaqlarda ürək-qan damar sisteminin anatomik-fizioloji yaş xüsusiyytələri. Revmatik qızdırma. Etiologiya, patogenez. Kisel Cons meyarları Aktivlik dərəcələri, gedişi. Revmatoid artrit, sistem qırmızı qurd eşənəyi, artrit, qeyri-revmatik karditlə differensial diaqnozu. Müalicə və profilaktika. |
|
2 |
|
7 |
Anemiyalar. Uşaqlarda leykoz və hemorragik diatezlər, hemofiliya, trombostenik purpura (Verlqolf xəstəliyi), Qlyansmen trombositopeniya, Villebrant xəstəliyi, əsas klinik-laborator fərqləri. Qanaxma zamanı təcili yardım. Hemorragik diatezi olan uşaqlarda diş və ağız boşluğu xəstəliklərinin müalicəsində həkimin taktikası. |
|
2 |
|
8 |
Uşaqlarda xronik mədə bağırsaq xəstəlikləri. Xronik qastrit, mədə və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi, xolesistit, pankreatit. Etiopatogenez, klinika. Müalicə və profilaktika. Mədə-bağırsaq xəstəliklərində pəhrizin rolu. Qida və çeynəmə aparatının vəziyyəti, xronik infeksiya ocaqlarının olması ilə əlaqəsi. |
|
2 |
|
9 |
Uşaqlarda sidik-ifrazat sisteminin anatomik-fizioloji yaş xüsusiyyətləri. Uşaqlarda böyrək xəstəlikləri. Nefrit. Nefrotik sindrom. Klinika, müalicə və profilaktika. |
A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/ Bakı 2018, 558 səh. (s. 315-346) |
2 |
|
10 |
Skarlatina. Difteriya. Qızılca. Məxmərək. Göyöskürək. Etiologiya, patogenez, müalicə və profilaktika. Suçiçəyi. Epidemik parotit. Virus hepatiti.Etiologiya, patogenez, klinik formaları. Yalançı və həqiqi inağın differensial diaqnostikası. Müalicə və profilaktika. Aktiv immunizasiya. |
A.A. Əyyubova, H.H.Qabulov, N.H.Sultanova. Uşaq xəstəlikləri /Dərslik/ Bakı 2018, 558 səh. (s. 534-564) |
2 |
